ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Η παράδοση καλά κρατεί: Η Νομική Σχολή βγάζει Προέδρους της Δημοκρατίας
Αποστολος Ρουμπανης
Τι κοινό έχουν όλοι οι διατελέσαντες Πρόεδροι της Γ' Ελληνικής Δημοκρατίας (1974-) μέχρι την ανακοίνωση της επιλογής της Αικατερίνης Σακελλαροπούλου για το ύπατο αξίωμα; Οι Νομικές σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης ή ευρωπαϊκών πόλεων. Αυτή ήταν η αφετηρία τους για τα επόμενα ακαδημαϊκά, επαγγελματικά ή πολιτικά βήματα.
Ο πρώτος μεταβατικός Πρόεδρος της Δημοκρατίας ήταν ο Μιχαήλ Στασινόπουλος. Υπηρέτησε από τις 18 Δεκεμβρίου 1974 μετά την επιστροφή του Κωνσταντίνου Καραμανλή στην Ελλάδα έως τις 19 Ιουλίου 1975.
Ο Μιχαήλ Στασινόπουλος σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και αναγορεύθηκε Διδάκτωρ Νομικής το 1934. Το 1929, επιτυχών πρώτος στο σχετικό διαγωνισμό δικαστών, εισήλθε ως Εισηγητής στο Συμβούλιο της Επικρατείας του οποίου διετέλεσε Πρόεδρος από το 1966 έως το 1969.
Ακολούθησε ο Κωνσταντίνος Τσάτσος, ο οποίος εξελέγη το 1975 για μία θητεία. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Παράλληλα με τις σπουδές του ασχολήθηκε με τα έργα των κλασσικών Ελλήνων και λατίνων συγγραφέων καθώς και με την νεοελληνική λογοτεχνία και την ποίηση. Δημοσίευσε δύο τόμους ποιημάτων και θεατρικών έργων με το ψευδώνυμο Ύβος Δελφός.
Μετά τις μεταπτυχιακές σπουδές του στη φιλοσοφία και φιλοσοφία του δικαίου στη Χαϊδελβέργη επέστρεψε στην Αθήνα. Ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ Νομικής το 1929, υφηγητής το 1930 και έκτακτος καθηγητής στη Νομική Αθηνών το 1932 στην έδρα της Εισαγωγής στην Επιστήμη του Δικαίου και της Φιλοσοφίας του Δικαίου. Το 1961 εξελέγη μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, της οποίας διετέλεσε Αντιπρόεδρος και Πρόεδρος. Το 1979 εξελέγη ξένος εταίρος της Ακαδημίας Ηθικών και Πολιτικών Επιστημών της Γαλλίας και επίτιμος διδάκτωρ της Σορβόννης.
Το 1980 εξελέγη Πρόεδρος της Δημοκρατίας ο τότε πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και, μετά την αποφοίτησή του, άσκησε, από το 1930, τη δικηγορία στην πόλη των Σερρών. Η μακρά πολιτική του σταδιοδρομία, η οποία συνδέθηκε με τις σημαντικότερες στιγμές της σύγχρονης ιστορίας, ξεκίνησε το 1935 όταν εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής του Λαϊκού Κόμματος στην περιφέρεια Σερρών.
Συνολικά, στην ευρύτερη διάρκεια της πολιτικής του σταδιοδρομίας, εξελέγη 12 φορές βουλευτής, διαδοχικά, του Λαϊκού Κόμματος, του Ελληνικού Συναγερμού, της Εθνικής Ριζοσπαστικής Ενώσεως (ΕΡΕ) και της Νέας Δημοκρατίας (ΝΔ). Τα δυο τελευταία κόμματα ίδρυσε ο ίδιος, αντίστοιχα, το 1956 και το 1974. Διατέλεσε πρωθυπουργός από το 1955 έως το 1963 και από το 1974 έως το 1980. Εξελέγη δύο φορές Πρόεδρος της Δημοκρατίας: το 1980 και το 1990.
Το 1985 εξελέγη ο Χρήστος Σαρτζετάκης για μία θητεία. Πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, μετά ολιγόμηνη δικηγορία, εισήλθε στον Δικαστικό κλάδο το 1955. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι στο εμπορικό δίκαιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοτικό Δίκαιο.
Το 1995 εξελέγη ο Κωνσταντίνος Στεφανόπουλος, ο οποίος παρέμεινε στο αξίωμα για δύο θητείες, έως το 2005. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και από το 1954 άσκησε ενεργό δικηγορία μέχρι το 1974, ως μέλος του Δικηγορικού Συλλόγου Πατρών. Στη συνέχεια ξεκίνησε τη δική του πολιτική σταδιοδρομία με την ΕΡΕ και τη Νέα Δημοκρατία, ενώ υπήρξε ιδρυτής και πρόεδρος της Δημοκρατικής Ανανέωσης (ΔΗΑΝΑ).
Το 2005 ανήλθε στο ύπατο αξίωμα ο Κάρολος Παπούλιας, ο οποίος επίσης υπηρέτησε για δύο θητείες, έως το 2015. Δικηγόρος, σπούδασε νομικά στα Πανεπιστήμια Αθηνών, Μιλάνου και Κολωνίας όπου και ανηγορεύθη διδάκτωρ της Νομικής Σχολής. Η πολιτική του πορεία ξεκίνησε το 1974 με το ΠΑΣΟΚ.
Ακολούθησε το 2010 ο Προκόπης Παυλόπουλος. Ο νυν Πρόεδρος εισήχθη το 1968 στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από την οποία αποφοίτησε με άριστα το 1973. Συνέχισε, σε μεταπτυχιακό επίπεδο, τις σπουδές του στο Παρίσι και συγκεκριμένα στο Πανεπιστήμιο Paris II. Το 1974 έλαβε Δίπλωμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στο Δημόσιο Δίκαιο (DEA de Droit Public) και το 1977 αναγορεύθηκε με άριστα διδάκτωρ (Doctorat d’ État). Το 1982 εξελέγη και ακολούθως διορίσθηκε Εντεταλμένος Υφηγητής στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και, μετά από διαδοχικές κρίσεις στις βαθμίδες του Επίκουρου Καθηγητή (1983) και του Αναπληρωτή Καθηγητή (1985), εξελέγη Καθηγητής της ίδιας Σχολής το 1989. Επιπροσθέτως, δίδαξε και διεξήγαγε έρευνα ως Επισκέπτης Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Paris II (1986).
Η προταθείσα από την κυβερνητική πλειοψηφία Αικατερίνη Σακελλαροπούλου είναι πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, από την οποία αποφοίτησε το 1978. Το 1982 διορίσθηκε Εισηγητής στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Το 1988 προήχθη στον βαθμό του Παρέδρου και τοποθετήθηκε στο Γ' Τμήμα. Το 2000 προήχθη στον βαθμό του Συμβούλου και τοποθετήθηκε στο Ε Τμήμα. Το 2015 προήχθη στον βαθμό του Αντιπροέδρου και τοποθετήθηκε στο Γ' Τμήμα, ως αναπληρώτρια Πρόεδρος. Στις 17 Οκτωβρίου 2018 προήχθη στον βαθμό του Προέδρου του Δικαστηρίου.
Νομικά και Στρατιωτικές Σχολές στην Β' Ελληνική Δημοκρατία
Στην Β΄Ελληνική Δημοκρατία (1924-1935) υπήρξαν τρεις Πρόεδροι:
Ο Παύλος Κουντουριώτης (1924-1929), ο οποίος ακολούθησε τη ναυτική παράδοση της οικογένειας και κατατάχθηκε στο Ναυτικό.
Ο Αλέξανδρος Ζαΐμης (1929-1935), ο ο οποίος σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στη συνέχεια στα Πανεπιστήμια Λειψίας, Βερολίνου και Χαϊλδεβέργης.
Το διάστημα Απριλίου-Αυγούστου του 1926 διατέλεσε Πρόεδρος ο Θεόδωρος Πάγκαλος, ο οποίος αποφοίτησε από τη Σχολή Ευελπίδων.
Ο πρώτος μεταβατικός Πρόεδρος της Δημοκρατίας ήταν ο Μιχαήλ Στασινόπουλος. Υπηρέτησε από τις 18 Δεκεμβρίου 1974 μετά την επιστροφή του Κωνσταντίνου Καραμανλή στην Ελλάδα έως τις 19 Ιουλίου 1975.
Ο Μιχαήλ Στασινόπουλος σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και αναγορεύθηκε Διδάκτωρ Νομικής το 1934. Το 1929, επιτυχών πρώτος στο σχετικό διαγωνισμό δικαστών, εισήλθε ως Εισηγητής στο Συμβούλιο της Επικρατείας του οποίου διετέλεσε Πρόεδρος από το 1966 έως το 1969.
Ακολούθησε ο Κωνσταντίνος Τσάτσος, ο οποίος εξελέγη το 1975 για μία θητεία. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Παράλληλα με τις σπουδές του ασχολήθηκε με τα έργα των κλασσικών Ελλήνων και λατίνων συγγραφέων καθώς και με την νεοελληνική λογοτεχνία και την ποίηση. Δημοσίευσε δύο τόμους ποιημάτων και θεατρικών έργων με το ψευδώνυμο Ύβος Δελφός.
Μετά τις μεταπτυχιακές σπουδές του στη φιλοσοφία και φιλοσοφία του δικαίου στη Χαϊδελβέργη επέστρεψε στην Αθήνα. Ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ Νομικής το 1929, υφηγητής το 1930 και έκτακτος καθηγητής στη Νομική Αθηνών το 1932 στην έδρα της Εισαγωγής στην Επιστήμη του Δικαίου και της Φιλοσοφίας του Δικαίου. Το 1961 εξελέγη μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, της οποίας διετέλεσε Αντιπρόεδρος και Πρόεδρος. Το 1979 εξελέγη ξένος εταίρος της Ακαδημίας Ηθικών και Πολιτικών Επιστημών της Γαλλίας και επίτιμος διδάκτωρ της Σορβόννης.
Το 1980 εξελέγη Πρόεδρος της Δημοκρατίας ο τότε πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και, μετά την αποφοίτησή του, άσκησε, από το 1930, τη δικηγορία στην πόλη των Σερρών. Η μακρά πολιτική του σταδιοδρομία, η οποία συνδέθηκε με τις σημαντικότερες στιγμές της σύγχρονης ιστορίας, ξεκίνησε το 1935 όταν εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής του Λαϊκού Κόμματος στην περιφέρεια Σερρών.
Συνολικά, στην ευρύτερη διάρκεια της πολιτικής του σταδιοδρομίας, εξελέγη 12 φορές βουλευτής, διαδοχικά, του Λαϊκού Κόμματος, του Ελληνικού Συναγερμού, της Εθνικής Ριζοσπαστικής Ενώσεως (ΕΡΕ) και της Νέας Δημοκρατίας (ΝΔ). Τα δυο τελευταία κόμματα ίδρυσε ο ίδιος, αντίστοιχα, το 1956 και το 1974. Διατέλεσε πρωθυπουργός από το 1955 έως το 1963 και από το 1974 έως το 1980. Εξελέγη δύο φορές Πρόεδρος της Δημοκρατίας: το 1980 και το 1990.
Το 1985 εξελέγη ο Χρήστος Σαρτζετάκης για μία θητεία. Πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, μετά ολιγόμηνη δικηγορία, εισήλθε στον Δικαστικό κλάδο το 1955. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι στο εμπορικό δίκαιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοτικό Δίκαιο.
Το 1995 εξελέγη ο Κωνσταντίνος Στεφανόπουλος, ο οποίος παρέμεινε στο αξίωμα για δύο θητείες, έως το 2005. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και από το 1954 άσκησε ενεργό δικηγορία μέχρι το 1974, ως μέλος του Δικηγορικού Συλλόγου Πατρών. Στη συνέχεια ξεκίνησε τη δική του πολιτική σταδιοδρομία με την ΕΡΕ και τη Νέα Δημοκρατία, ενώ υπήρξε ιδρυτής και πρόεδρος της Δημοκρατικής Ανανέωσης (ΔΗΑΝΑ).
Το 2005 ανήλθε στο ύπατο αξίωμα ο Κάρολος Παπούλιας, ο οποίος επίσης υπηρέτησε για δύο θητείες, έως το 2015. Δικηγόρος, σπούδασε νομικά στα Πανεπιστήμια Αθηνών, Μιλάνου και Κολωνίας όπου και ανηγορεύθη διδάκτωρ της Νομικής Σχολής. Η πολιτική του πορεία ξεκίνησε το 1974 με το ΠΑΣΟΚ.
Ακολούθησε το 2010 ο Προκόπης Παυλόπουλος. Ο νυν Πρόεδρος εισήχθη το 1968 στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από την οποία αποφοίτησε με άριστα το 1973. Συνέχισε, σε μεταπτυχιακό επίπεδο, τις σπουδές του στο Παρίσι και συγκεκριμένα στο Πανεπιστήμιο Paris II. Το 1974 έλαβε Δίπλωμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στο Δημόσιο Δίκαιο (DEA de Droit Public) και το 1977 αναγορεύθηκε με άριστα διδάκτωρ (Doctorat d’ État). Το 1982 εξελέγη και ακολούθως διορίσθηκε Εντεταλμένος Υφηγητής στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και, μετά από διαδοχικές κρίσεις στις βαθμίδες του Επίκουρου Καθηγητή (1983) και του Αναπληρωτή Καθηγητή (1985), εξελέγη Καθηγητής της ίδιας Σχολής το 1989. Επιπροσθέτως, δίδαξε και διεξήγαγε έρευνα ως Επισκέπτης Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Paris II (1986).
Η προταθείσα από την κυβερνητική πλειοψηφία Αικατερίνη Σακελλαροπούλου είναι πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, από την οποία αποφοίτησε το 1978. Το 1982 διορίσθηκε Εισηγητής στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Το 1988 προήχθη στον βαθμό του Παρέδρου και τοποθετήθηκε στο Γ' Τμήμα. Το 2000 προήχθη στον βαθμό του Συμβούλου και τοποθετήθηκε στο Ε Τμήμα. Το 2015 προήχθη στον βαθμό του Αντιπροέδρου και τοποθετήθηκε στο Γ' Τμήμα, ως αναπληρώτρια Πρόεδρος. Στις 17 Οκτωβρίου 2018 προήχθη στον βαθμό του Προέδρου του Δικαστηρίου.
Νομικά και Στρατιωτικές Σχολές στην Β' Ελληνική Δημοκρατία
Στην Β΄Ελληνική Δημοκρατία (1924-1935) υπήρξαν τρεις Πρόεδροι:
Ο Παύλος Κουντουριώτης (1924-1929), ο οποίος ακολούθησε τη ναυτική παράδοση της οικογένειας και κατατάχθηκε στο Ναυτικό.
Ο Αλέξανδρος Ζαΐμης (1929-1935), ο ο οποίος σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στη συνέχεια στα Πανεπιστήμια Λειψίας, Βερολίνου και Χαϊλδεβέργης.
Το διάστημα Απριλίου-Αυγούστου του 1926 διατέλεσε Πρόεδρος ο Θεόδωρος Πάγκαλος, ο οποίος αποφοίτησε από τη Σχολή Ευελπίδων.
