ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Τζορτζ Μίτσελ: Ο Έλληνας που έβγαλε πετρέλαιo στις ΗΠΑ
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν γίνει ο μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου και φυσικού αερίου σε όλο τον κόσμο και με διαφορά», δήλωνε πρόσφατα ο Ντόναλντ Τραμπ κατά την καθιερωμένη ομιλία του για την Κατάσταση του Εθνους, καθώς τα ενεργειακά θέματα δεν θα μπορούσαν παρά να βρίσκονται πολύ ψηλά στην ατζέντα αυτής της προεκλογικής περιόδου.
Και όμως, εάν οι ΗΠΑ -μια υπερδύναμη, που παραδοσιακά εξαρτιόταν από το εισαγόμενο πετρέλαιο- κατάφεραν στα τέλη του 2018 να γίνουν η πρώτη πετρελαιοπαραγωγός χώρα στον πλανήτη, ανατρέποντας την παγκόσμια ενεργειακή σκακιέρα και τις ισορροπίες δυνάμεων μεταξύ Πεκίνου, Μόσχας και Ουάσινγκτον, το χρωστούν στον Τζορτζ Μίτσελ, τον γιο ενός Ελληνα μετανάστη που άφησε το κοπάδι του στη Νεστάνη Αρκαδίας για να αναζητήσει την τύχη του στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Το όνομα του Τζορτζ Μίτσελ μπορεί να μη μοιάζει ελληνικό, όμως αυτός ο δισεκατομμυριούχος του πετρελαίου δεν ξέχασε ποτέ την ελληνική καταγωγή ή το φτωχικό παρελθόν του.
Η ιστορία του ξεκινά κάπου στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, όταν ο Σάββας Παρασκευόπουλος, ένας βοσκός από την Ελλάδα, που θα γινόταν αργότερα ο πατέρας του, φθάνει στο Ελις Αϊλαντ, ελπίζοντας σε μια καλύτερη ζωή. Σχεδόν αμέσως πιάνει δουλειά ως εργάτης στον σιδηρόδρομο, όμως το ελληνικό όνομά του δημιουργεί προβλήματα στη νέα του πατρίδα. «Αυτό δεν μπορώ ούτε να το προφέρω αλλά ούτε και να το γράψω», του είπε ένας Ιρλανδός εργοδηγός όταν ζήτησε το όνομά του, προκειμένου να του δώσει τον πρώτο του μισθό. «Εσένα πώς σε λένε;», τον ρώτησε εκείνος με τη σειρά του. «Μάικ Μίτσελ», απάντησε ο Ιρλανδός. «Ε, τότε, αυτό είναι και το δικό μου όνομα», αναφώνησε ο Παρασκευόπουλος, που από εκείνη τη στιγμή «ξαναβαφτίστηκε».
Γιος δύο φτωχών και αμόρφωτων μεταναστών από την Ελλάδα, ο Τζορτζ Μίτσελ σπούδασε με μεγάλες δυσκολίες στο Texas A&M University. Παρότι ήταν ο καλύτερος φοιτητής της χρονιάς του και αρχηγός της ομάδας του τένις, φοβόταν συνεχώς ότι το πανεπιστήμιο θα τον έδιωχνε, γιατί δεν είχε να πληρώσει τα δίδακτρα. Τελικά αποφοίτησε με πτυχίο στη μηχανική πετρελαίου και ειδικότητα στη Γεωλογία και έγραψε τη δική του σελίδα στην ιστορία της αμερικανικής βιομηχανίας.
Εως τις αρχές της δεκαετίας του 1980 ήταν ήδη ένας από τους ισχυρότερους «βαρόνους» του φυσικού αερίου στο Τέξας, όμως τα χρόνια που ακολούθησαν ο Μίτσελ βρέθηκε στριμωγμένος. Τα κοιτάσματα φυσικού αερίου της Mitchell Energy εξαντλούνταν, οι μετοχές της εταιρείας υποχωρούσαν και ο ελληνικής καταγωγής επιχειρηματίας έβλεπε τον χρόνο να κυλά σε βάρος του. Ηταν τότε που αποφάσισε να καταφύγει στο fracking, δηλαδή να διοχετεύσει ένα μείγμα από νερό και χημικά με μεγάλη πίεση στα σκληρά σχιστολιθικά πετρώματα του Β. Τέξας, ώστε το φυσικό αέριο που έκρυβαν να απελευθερωθεί προς την επιφάνεια.
Ο Μίτσελ δεν είναι εκείνος που εφηύρε αυτή τη μέθοδο του fracking. Ηταν όμως ο πρώτος που τόλμησε να τη χρησιμοποιήσει για εμπορικούς σκοπούς, την ώρα που οι γίγαντες της ενέργειας, όπως οι Exxon και Chevron, σήκωναν τα χέρια ψηλά και απλώς εγκατέλειπαν την περιοχή. «Ολοι μάς έλεγαν ότι είμαστε τρελοί», θυμούνταν οι συνεργάτες του για την εποχή εκείνη. Τη δεκαετία του 1990, όταν έβλεπε την εταιρεία του να αργοπεθαίνει, παρότι είχε στην ιδιοκτησία της τεράστιες εκτάσεις γης και απασχολούσε πάνω από 2.000 εργαζομένους, ο Μίτσελ εξοργιζόταν με εκείνους που έβγαζαν δισεκατομμύρια στη Silicon Valley, πουλώντας «αέρα». Ομως έπειτα από 15 χρόνια προσπαθειών, τελικά απέδειξε ότι το fracking είναι οικονομικά βιώσιμο, αλλάζοντας την τύχη της αμερικανικής βιομηχανίας πετρελαίου και αερίου και -όπως αποδείχθηκε χρόνια αργότερα- την παγκόσμια γεωπολιτική σκακιέρα. Πολύ σύντομα, θα πουλούσε τη Mitchell Energy αντί 3,5 δισ. δολαρίων, για να ασχοληθεί στην πορεία με το real estate και τη φιλανθρωπία.
Ο Τζορτζ Μίτσελ έμεινε γνωστός ως ο «πατέρας του fracking» και ο άνθρωπος που έκανε δυνατή την ενεργειακή επανάσταση των ΗΠΑ. Ενας σύγχρονος Χένρι Φορντ. Το 2012, έναν χρόνο πριν από τον θάνατό του, ο «Economist» έγραφε για εκείνον πως είναι «ένας από τους ελάχιστους επιχειρηματίες που έχουν κάνει τόσο πολλά για να αλλάξουν τον κόσμο». Ομως καθώς οι υποψήφιοι για το χρίσμα των Δημοκρατικών Μπέρνι Σάντερς και Ελίζαμπεθ Γουόρεν υπόσχονται να απαγορεύσουν το fracking για να προστατεύσουν το περιβάλλον, η αμφιλεγόμενη κληρονομιά του βρίσκεται στην καρδιά της φετινής κούρσας για τον Λευκό Οίκο.
Και όμως, εάν οι ΗΠΑ -μια υπερδύναμη, που παραδοσιακά εξαρτιόταν από το εισαγόμενο πετρέλαιο- κατάφεραν στα τέλη του 2018 να γίνουν η πρώτη πετρελαιοπαραγωγός χώρα στον πλανήτη, ανατρέποντας την παγκόσμια ενεργειακή σκακιέρα και τις ισορροπίες δυνάμεων μεταξύ Πεκίνου, Μόσχας και Ουάσινγκτον, το χρωστούν στον Τζορτζ Μίτσελ, τον γιο ενός Ελληνα μετανάστη που άφησε το κοπάδι του στη Νεστάνη Αρκαδίας για να αναζητήσει την τύχη του στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Το όνομα του Τζορτζ Μίτσελ μπορεί να μη μοιάζει ελληνικό, όμως αυτός ο δισεκατομμυριούχος του πετρελαίου δεν ξέχασε ποτέ την ελληνική καταγωγή ή το φτωχικό παρελθόν του.
Η ιστορία του ξεκινά κάπου στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, όταν ο Σάββας Παρασκευόπουλος, ένας βοσκός από την Ελλάδα, που θα γινόταν αργότερα ο πατέρας του, φθάνει στο Ελις Αϊλαντ, ελπίζοντας σε μια καλύτερη ζωή. Σχεδόν αμέσως πιάνει δουλειά ως εργάτης στον σιδηρόδρομο, όμως το ελληνικό όνομά του δημιουργεί προβλήματα στη νέα του πατρίδα. «Αυτό δεν μπορώ ούτε να το προφέρω αλλά ούτε και να το γράψω», του είπε ένας Ιρλανδός εργοδηγός όταν ζήτησε το όνομά του, προκειμένου να του δώσει τον πρώτο του μισθό. «Εσένα πώς σε λένε;», τον ρώτησε εκείνος με τη σειρά του. «Μάικ Μίτσελ», απάντησε ο Ιρλανδός. «Ε, τότε, αυτό είναι και το δικό μου όνομα», αναφώνησε ο Παρασκευόπουλος, που από εκείνη τη στιγμή «ξαναβαφτίστηκε».
Γιος δύο φτωχών και αμόρφωτων μεταναστών από την Ελλάδα, ο Τζορτζ Μίτσελ σπούδασε με μεγάλες δυσκολίες στο Texas A&M University. Παρότι ήταν ο καλύτερος φοιτητής της χρονιάς του και αρχηγός της ομάδας του τένις, φοβόταν συνεχώς ότι το πανεπιστήμιο θα τον έδιωχνε, γιατί δεν είχε να πληρώσει τα δίδακτρα. Τελικά αποφοίτησε με πτυχίο στη μηχανική πετρελαίου και ειδικότητα στη Γεωλογία και έγραψε τη δική του σελίδα στην ιστορία της αμερικανικής βιομηχανίας.
Εως τις αρχές της δεκαετίας του 1980 ήταν ήδη ένας από τους ισχυρότερους «βαρόνους» του φυσικού αερίου στο Τέξας, όμως τα χρόνια που ακολούθησαν ο Μίτσελ βρέθηκε στριμωγμένος. Τα κοιτάσματα φυσικού αερίου της Mitchell Energy εξαντλούνταν, οι μετοχές της εταιρείας υποχωρούσαν και ο ελληνικής καταγωγής επιχειρηματίας έβλεπε τον χρόνο να κυλά σε βάρος του. Ηταν τότε που αποφάσισε να καταφύγει στο fracking, δηλαδή να διοχετεύσει ένα μείγμα από νερό και χημικά με μεγάλη πίεση στα σκληρά σχιστολιθικά πετρώματα του Β. Τέξας, ώστε το φυσικό αέριο που έκρυβαν να απελευθερωθεί προς την επιφάνεια.
Ο Μίτσελ δεν είναι εκείνος που εφηύρε αυτή τη μέθοδο του fracking. Ηταν όμως ο πρώτος που τόλμησε να τη χρησιμοποιήσει για εμπορικούς σκοπούς, την ώρα που οι γίγαντες της ενέργειας, όπως οι Exxon και Chevron, σήκωναν τα χέρια ψηλά και απλώς εγκατέλειπαν την περιοχή. «Ολοι μάς έλεγαν ότι είμαστε τρελοί», θυμούνταν οι συνεργάτες του για την εποχή εκείνη. Τη δεκαετία του 1990, όταν έβλεπε την εταιρεία του να αργοπεθαίνει, παρότι είχε στην ιδιοκτησία της τεράστιες εκτάσεις γης και απασχολούσε πάνω από 2.000 εργαζομένους, ο Μίτσελ εξοργιζόταν με εκείνους που έβγαζαν δισεκατομμύρια στη Silicon Valley, πουλώντας «αέρα». Ομως έπειτα από 15 χρόνια προσπαθειών, τελικά απέδειξε ότι το fracking είναι οικονομικά βιώσιμο, αλλάζοντας την τύχη της αμερικανικής βιομηχανίας πετρελαίου και αερίου και -όπως αποδείχθηκε χρόνια αργότερα- την παγκόσμια γεωπολιτική σκακιέρα. Πολύ σύντομα, θα πουλούσε τη Mitchell Energy αντί 3,5 δισ. δολαρίων, για να ασχοληθεί στην πορεία με το real estate και τη φιλανθρωπία.
Ο Τζορτζ Μίτσελ έμεινε γνωστός ως ο «πατέρας του fracking» και ο άνθρωπος που έκανε δυνατή την ενεργειακή επανάσταση των ΗΠΑ. Ενας σύγχρονος Χένρι Φορντ. Το 2012, έναν χρόνο πριν από τον θάνατό του, ο «Economist» έγραφε για εκείνον πως είναι «ένας από τους ελάχιστους επιχειρηματίες που έχουν κάνει τόσο πολλά για να αλλάξουν τον κόσμο». Ομως καθώς οι υποψήφιοι για το χρίσμα των Δημοκρατικών Μπέρνι Σάντερς και Ελίζαμπεθ Γουόρεν υπόσχονται να απαγορεύσουν το fracking για να προστατεύσουν το περιβάλλον, η αμφιλεγόμενη κληρονομιά του βρίσκεται στην καρδιά της φετινής κούρσας για τον Λευκό Οίκο.