Σαν σήμερα «γεννήθηκε» το ΠΑΣΟΚ: Το χρονικό της ίδρυσης και οι άγνωστες πτυχές (Εικόνες & Βίντεο)

Στις 3 του Σεπτέμβρη του 1974 ο Ανδρέας Παπανδρέου ανακοινώνει την ίδρυση του Πανελληνίου Σοσιαλιστικού Κινήματος, μιας πολιτικής παράταξης που θα κυριαρχήσει πολιτικά στην Ελλάδα της μεταπολίτευσης, με την ιδρυτική διακήρυξη να περιγράφει τα όνειρα του Ανδρέα για την χώρα:  Εθνική Ανεξαρτησία – Λαϊκή Κυριαρχία – Κοινωνική Απελευθέρωση – Δημοκρατία. 


Στις 16 Αυγούστου ο Ανδρέας επιστρέφει στην Ελλάδα και και έτυχε αποθεωτικής υποδοχής από πολιτικούς του φίλους και χιλιάδες λαού στο αεροδρόμιο του Ελληνικού και κατά μήκος της διαδρομής προς το Καστρί. Το σύνθημα που δονούσε την ατμόσφαιρα ήταν «ΝΑΤΟ, ΣΙΑ, προδοσία!». Μαζί του από το αεροπλάνο βγήκαν η σύζυγός του Μαργαρίτα, ο γιος του Γιώργος, ο Κίμων Κουλούρης, η Αγγέλα Κοκκόλα και ο Μιχάλης Ζιάγκας.

Όσοι τον υποδέχθηκαν πιστεύουν ακόμη ότι θα διεκδικήσει την κληρονομιά του Γεωργίου Παπανδρέου. Ο ίδιος όμως έχει ήδη στις αποσκευές του ένα «πολιτικό μανιφέστο» που είχαν επεξεργαστεί στελέχη του ΠΑΚ. Θα το συζητήσει σε ατέλειωτες συναντήσεις στο Καστρί, με στελέχη της αντίστασης, παλαιούς πολιτευτές της Ενωσης Κέντρου και νεολαίους που είχαν κάνει ήδη την εμφάνισή τους στα αμφιθέατρα μετά το Πολυτεχνείο, ως « φοιτητές που εκφράζουν τις ιδέες του Α. Παπανδρέου». Ανάμεσά τους οι Κ. Λαλιώτης, Αθ. Τσούρας, Στεφ. Τζουμάκας, Δημ. Τζουβάνος κ.ά.




Οι συσκέψεις δεν έχουν τελειωμό. Στο ιστορικό σπίτι της οικογένειας, στο Καστρί, στο παρακείμενο ξενοδοχείο «Καστρί», στην καφετέρια «Σόνια», στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας, και σε άλλα στέκια – κρυφά ή φανερά, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό – έγιναν εκατοντάδες τέτοιες για τη μορφή που θα πάρει ο πολιτικός φορέας, που θα δημιουργηθεί, για το «περιεχόμενο» της Διακήρυξης. Σύμφωνα με μαρτυρία του Γιώργου Παπανδρέου, «κανείς δεν βαριαναστέναζε, όποια δουλειά και αν του έδινε ο Ανδρέας Παπανδρέου, ενώ και ο ίδιος κράταγε, όπως και μεγάλοι στην ηλικία άνθρωποι – ακόμα και τσίλιες. 


Οι Κώστας Σημίτης, Βάσω Παπανδρέου, Κώστας Λαλιώτης, Μ. Χαραλαμπίδης, Αθ. Τσούρας, Ν. Μιχαλόπουλος, Γ. Ζαφειρόπουλος, Δ. Βασιλειάδης, Μαν. Παπαθωμόπουλος, , Π. Λάμπρου, Δ. Τουλούπας, Κ. Σημίτης, Α. Λιβάνης, Γ. Τσεκούρας και άλλοι, προσπαθούν να συντάξουν τη διακήρυξη της 3ης Σεπτέμβρη, που θα αναγνωστεί στη συνέντευξη Τύπου του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος. Τη δακτυλογράφηση έκανε η Αγγέλα Κοκκόλα και τα έτοιμα κομμάτια φυλάσσονταν ως κόρη οφθαλμού.

Ο Ανδρέας Παπανδρέου έσβηνε, έγραφε, ήθελε το κείμενο της Διακήρυξης να είναι τέλειο, ξεχωριστό, εντυπωσιακό και ριζοσπαστικό.


Σύμφωνα με κείμενο των Νέων που βασίζεται στις μαρτυρίες του Γιώργου Παπανδρέου, ο οποίος την εποχή της ίδρυσης του ΠΑΣΟΚ ήταν μόλις 22 ετών, αργά τη νύχτα χρειάστηκε να βγουν φωτοαντίγραφα και έγινε ολόκληρη μυστική επιχείρηση που έφεραν σε πέρας με συνωμοτικό τρόπο ο αντιστασιακός Τζάνος Βαλασέλης – δούλευε στη Ρανκ Ζήροξ – και οι Γ. Παπανδρέου και Γ. Ζαφειρόπουλος. Οι τελευταίοι πήγαν το κείμενο νύχτα στα γραφεία της εταιρείας, στον Πύργο Αθηνών, και τα φωτοτύπησε ο Βαλασέλης κρυφά.

Όπως επίσης εξιστορεί ο γιος του ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ, μερικές ώρες νωρίτερα – και ενώ η Διακήρυξη γραφόταν τμηματικά – έγινε από ομάδα αντιστασιακών στελεχών της παλιάς Ένωσης Κέντρου προσπάθεια να μπει η λέξη «δημοκρατικό» αντί «σοσιαλιστικό» στον τίτλο: Ήταν οι Παν. Κρητικός, Στ. Γιώτας, Γ.Σκουλαρίκης, Κ. Ανδρουτσόπουλος και Λ. Βερυβάκης.

«Όταν λέμε “σοσιαλιστικό”, εννοούμε και “δημοκρατικό”», τους είπε ο Ανδρέας προσθέτοντας ότι ο «ο τρίτος δρόμος» είναι ο ελληνικός δρόμος για τον σοσιαλισμό. Κάπως έτσι λίγοι – λίγοι τα παλαιά στελέχη της Ένωσης Κέντρου άλλαζαν άποψη. Στις 2 τα ξημερώματα 2 προς 3 Σεπτέμβρη ο Ανδρέας κάλεσε τον Θανάση Τσούρα – νεαρό στέλεχος του ΠΑΚ Εσωτερικού και της οργάνωσης «Παναρμόνια»: «Πάμε στο γραφείο». Ήταν όπως το είχε αφήσει ο Γέρος της Δημοκρατίας. 

Ο Πέτρος Λάμπρου θυμάται («Βήμα», 31.8.2003) ότι πριν από την παρουσίαση της Διακήρυξης, ο Ανδρέας Παπανδρέου τον φώναξε κοντά του:

«Κατέβα στην έξοδο του ξενοδοχείου και μόλις δεις τον Αλευρά να έρχεται να με ειδοποιήσεις αμέσως», του είπε. Κατέβηκε ο Πέτρος Λάμπρου και στάθηκε στο ισόγειο, μπροστά στο πεζοδρόμιο, παραμονεύοντας την άφιξη του Αλευρά. Πέρασαν πέντε – δέκα λεπτά και δεν εμφανιζόταν. Στα είκοσι λεπτά και ενώ άκουγε από μέσα ότι η εκδήλωση ξεκινούσε ο Λάμπρου άρχισε να ανυπομονεί: «Θα χάσω κι εγώ τη Διακήρυξη» σκέφτηκε, ανέβηκε τρέχοντας και μπήκε στην αίθουσα. Ο Γιάννης Αλευράς δεν ήταν εκείνη την ημέρα στην παρουσίαση της Διακήρυξης
Η επίσημη παρουσίαση του νέου κόμματος έγινε στις 3 Σεπτεμβρίου 1974 στο ξενοδοχείο «Κινγκ Πάλας» της Αθήνας, παρουσία στελεχών που αποτέλεσαν τον ιδρυτικό του πυρήνα.

Ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε συντάξει έναν κατάλογο με 149 άτομα. Κάποιοι απ’ αυτούς δεν προσήλθαν, ενώ φυσικά ήταν παρόντες και αρκετοί που δεν εκλήθησαν. Μεταξύ των παρόντων ήταν οι: Στ. Γιώτας, Χ. Λουκάκης, Π. Λάμπρου, Κ. Τσιγαρίδας, Ν. Μιχαλόπουλος, Ι. Τζώρτζης, Κ. Λαλιώτης, Μαρία Μίχα, Τ. Τουλούπας, Ν. Βγενόπουλος, Ι. Κορωναίος, Ξ. Πελοποννήσιος, Απ. Πρόκος, Μ. Κουτσόγιωργας, Αν. Λιβάνης, Αθ. Σκουλάς, Αγγέλα Κοκκόλα, Ασπα Μανδηλαρά, Αμαλία Φλέμινγκ, Ντ. Τριαρίδης, Αντ. Δροσογιάννης, Ι. Σκουλαρίκης, Κ. Νικολάου, Ελ. Βερυβάκης, Παν. Κρητικός, Κ. Ανδρουτσόπουλος, Γρ. Κασιμάτης, Γ. Παπαστρατής, Λ. Βασιλικόπουλος, Αρ. Μπουλούκος, Δ. Μπουλούκος, Στ. Πανταζόπουλος, Ι. Παπαδονικολάκης, Φ. Κούτσικας, Απ. Κακλαμάνης, Φ. Τόμπρας, Ι. Κουτσοχέρας, Γ. Χρυσάφης, Αθ. Τσιμπούκης, Γ. Τσαφούλιας, Ι. Πανούτσος, Σ. Βαλυράκης, Χρ. Παπαθανασίου, Γ. Λιάνης, Γ. Κίσσονας, Μ. Σάλλας, Π. Βουρνάς, Μένη Μαλιώρη, Στ. Τζουμάκας.



Στη δεξιά πλευρά κάθονταν στελέχη με πολιτική δράση πριν από τη δικτατορία, όπως ο Γιάννης Χαραλαμπόπουλος και ορισμένοι που είχαν γίνει γνωστοί από τις δίκες της χούντας. Γύρω τους στελέχη του ΠΑΚ, άγνωστοι οι περισσότεροι. Αλλά και επιφανείς της Δημοκρατικής Αμυνας που θα συνενώνονταν είκοσι μέρες αργότερα με το ΠΑΣΟΚ, με επικεφαλής τον Σ. Καράγιωργα, τον Χρ. Ροκόφυλλο και τον Μ. Δελούκα.

Ο Ανδρέας Παπανδρέου εμφανίστηκε καθυστερημένος. Φοράει πουκάμισο, ένα ρολόι με πολύ φαρδύ λουράκι. Μέχρι την τελευταία στιγμή συνομιλούσε με τους συνεργάτες του για να ελέγξει αν ήταν όλοι εκεί. Μπήκε στην αίθουσα, κρατώντας ένα φύλλο χαρτί. Και μίλησε με σταθερή φωνή επί τρεις ώρες, παρουσιάζοντας τη «Διακήρυξη Αρχών του Πανελληνίου Σοσιαλιστικού Κινήματος», την όποια διάβασε ολόκληρη ο Κ. Νικολάου και μοίρασε στους δημοσιογράφους ως εκπρόσωπος Τύπου ο Γ. Κατσιφάρας.



Παρουσία πλήθους Ελλήνων και ξένων δημοσιογράφων, με τα μεγάφωνα του ξενοδοχείου να μεταδίδουν ολόκληρη την ομιλία του και τις απαντήσεις στη «βροχή» ερωτήσεων που ακολούθησε, κάλεσε τις λαϊκές δυνάμεις του τόπου σε αυτοοργάνωση.



«Για να προστατέψουμε το έθνος, για να ανοίξουμε το δρόμο που οδηγεί στην αδέσμευτη λαϊκή κυριαρχία και τη δημοκρατία. Σ’ αυτά τα πλαίσια πρέπει να ερμηνευτεί και η δικιά μας απόφαση να προχωρήσουμε σήμερα σε μια πολιτική πράξη, στη διακήρυξη των βασικών αρχών και στόχων ενός νέου πολιτικού Κινήματος, του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος» ακούγεται να διαβάζει ο Ανδρέας Παπανδρέου στην κατάμεστη από δημοσιογράφους, στελέχη του ΠΑΚ και του Αντιδικτατορικού αγώνα αίθουσα ξενοδοχείου στο Σύνταγμα.

Η διακήρυξη της ίδρυσης του ΠΑΣΟΚ υποστήριζε ανάμεσα σε άλλα και πως «Μόνο με την ενεργό πολιτική παρουσία των πολιτών, απ' άκρου εις άκρον της Ελλάδας, θα εξασφαλιστούν τόσο η εθνική μας ανεξαρτησία όσο και η λαϊκή κυριαρχία. Ήρθε η ώρα να περάσουμε από την παθητική αναμονή στην ενεργό λαϊκή παρουσία για τη διαμόρφωση του μέλλοντος της χώρας μας».

Η Διακήρυξη της 3ης Σεπτέμβρη δεν ενθουσίασε τα ΜΜΕ της εποχής. Οι δημοκρατικές εφημερίδες υποστήριζαν ήδη την Ένωσης Κέντρου του Γεωργίου Μαύρου στην οποία προστέθηκαν και άλλοι πολιτικοί με τον τίτλο Νέες Δυνάμεις, ενώ η κρατική ραδιοτηλεόραση αγνόησε τις δραστηριότητες του Ανδρέα Παπανδρέου.

Τα πρώτα γραφεία και η προεκλογική περίοδος του 1974

Τα παρθενικά γραφεία ήταν στην οδό Ακαδημίας 28, σε ένα μικρό δυάρι, που τους παραχώρησε ο Γ. Μυλωνάς, ωστόσο σε λιγότερο από μήνα το ΠΑΣΟΚ θα μετακόμιζε στην Πανεπιστημίου.. Τα παρθενικά γραφεία ήταν στην οδό Ακαδημίας 28, σε ένα μικρό δυάρι, που τους παραχώρησε ο Γ. Μυλωνάς, ωστόσο σε λιγότερο από μήνα το ΠΑΣΟΚ θα μετακόμιζε στην Πανεπιστημίου..

Σε 15 ημέρες μεταγκαταστάθηκαν σε δυο ορόφους στην οδό Πανεπιστημίου 57, όπου θα έχει την έδρα του και το πρώτο Εκτελεστικό Γραφείο: Α. Τσοχατζόπουλος, Κ. Σημίτης - που συνήθως κρατούσε τα... πρακτικά - Σ. Καράγιωργας, Β. Φίλιας, Α. Στάγκος, Κ. Μανωλκίδης, Ασπα Μανδηλαρά, Αθ. Τσούρας και η νεαρή φοιτήτρια από το ΠΑΚ Αγγλίας Βάσω Παπανδρέου.



Το ΠΑΣΟΚ συμμετείχε για πρώτη φορά σε εθνικές εκλογές τον Νοέμβριο του 1974, αποσπώντας ποσοστό 13,5%, που μεταφράστηκε στην ανάδειξη 12 βουλευτών.
 
 

Τρία χρόνια μετά, το 1977, θα γίνει αξιωματική αντιπολίτευση, λαμβάνοντας το 25,34% των ψήφων και εκλέγοντας 93 βουλευτές. Ο δρόμος προς την εξουσία έχει ανοίξει.




Με συνθήματα όπως "Η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες" και βεβαίως "Εδω και τώρα αλλαγή", ο Ανδρέας Παπανδρέου κέρδισε τον πρωθυπουργό και πρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας Γεώργιο Ράλλη με ευρεία κοινοβουλευτική πλειοψηφία (σ.σ. ο Κωνσταντίνος Καραμανλής είχε «μετακομίσει» στην Προεδρία της Δημοκρατίας το 1980). Μόλις μάλιστα διαφάνηκε η επικράτηση του ΠΑΣΟΚ στις βουλευτικές εκλογές, ο Ράλλης συνεχάρη τον Παπανδρέου για τη νίκη του και τις επόμενες ημέρες έγινε ομαλά η παράδοση της εξουσίας.



Το ΠΑΣΟΚ με 48,07% κατέλαβε 172 έδρες, η ΝΔ με 35,87% των ψήφων κατέλαβε 115 έδρες και το ΚΚΕ με 10,93% 13 έδρες. Τα υπόλοιπα κόμματα που συμμετείχαν δεν κατάφεραν να εκλέξουν κανένα βουλευτή.

Η νίκη του θεωρήθηκε ιστορική για την Ελλάδα και για το ΠΑΣΟΚ το οποίο για πρώτη φορά ανέβαινε στην εξουσία.

Τα ξημερώματα της επόμενης μέρας, 19 Οκτωβρίου ο νικητής των εκλογών Ανδρέας Παπανδρέου προέβη σε ένα ιστορικό διάγγελμα προς τον ελληνικό λαό που μεταδόθηκε από την ΕΡΤ.

Το πνεύμα της εποχής αποτυπώνεται γλαφυρά στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων της επόμενης ημέρας

Τα «Νέα» της εποχής πανηγύρισαν την άνοδο του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία







 


Η τραγωδία της Κύπρου καθώς και οι κίνδυνοι που έχουν προκύψει για το έθνος, τόσο από την αδίστακτη επεκτατική πολιτική του Πενταγώνου στα πλαίσια του ΝΑΤΟ όσο και από την προσπάθεια της αμερικανοκίνητης χούντας να μετατραπούν οι ένοπλες δυνάμεις μας αποκλειστικά σε όργανο αστυνόμευσης του ελληνικού χώρου, κυριαρχούν στη σκέψη κάθε Ελληνα.

Ομως η ενότητα του Λαού στην απόφασή του να αντιμετωπίσει ανυποχώρητα τον εξωτερικό κίνδυνο και κάθε επιβουλή ενάντια στην ακεραιότητα της εθνικής μας παρουσίας, δεν δικαιώνει την απραξία της κυβέρνησης σε τρεις κρίσιμους τομείς: την τιμωρία των ενόχων της επταετίας, της σφαγής του Πολυτεχνείου και της Κυπριακής τραγωδίας, την κάθαρση του κρατικού μηχανισμού και την πλέρια αποκατάσταση των θυμάτων της κατοχής.

Είναι βαθιά η ανησυχία του ελληνικού Λαού, γιατί οι επαγγελίες της κυβέρνησης για την αποκατάσταση ομαλής πολιτικής ζωής θα αποτελέσουν λόγια κενά περιεχομένου αν δεν συνοδευτούν -το γρηγορότερο δυνατό- από την τιμωρία, την κάθαρση και την αποκατάσταση. Λέγεται ότι δεν ήρθε η ώρα. Οτι τώρα προέχει το εθνικό θέμα. Μα το επιχείρημα δεν ευσταθεί.

Πώς είναι δυνατό να παραμένουν σε θέσεις κρίσιμες για το έθνος εκείνοι που ευθύνονται για την εθνική συμφορά; Ακριβώς γιατί η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα σε αποφασιστική καμπή, ακριβώς γι’ αυτό το λόγο, πρέπει να προχωρήσουμε με θάρρος στην τιμωρία, την κάθαρση και την αποκατάσταση.

Για να προστατέψουμε το έθνος, για να ανοίξουμε το δρόμο που οδηγεί στην αδέσμευτη λαϊκή κυριαρχία και τη δημοκρατία. Σ’ αυτά τα πλαίσια πρέπει να ερμηνευτεί και η δικιά μας απόφαση να προχωρήσουμε σήμερα σε μια πολιτική πράξη, στη διακήρυξη των βασικών αρχών και στόχων ενός νέου πολιτικού Κινήματος, του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος.

Μόνο με την ενεργό πολιτική παρουσία των πολιτών, απ’ άκρου εις άκρον της Ελλάδας, θα εξασφαλιστούν τόσο η εθνική μας ανεξαρτησία όσο και η λαϊκή κυριαρχία. Ηρθε η ώρα να περάσουμε από την παθητική αναμονή στην ενεργό λαϊκή παρουσία για τη διαμόρφωση του μέλλοντος της χώρας μας.

Η ρίζα της συμφοράς βρίσκεται στην εξάρτηση της Πατρίδας μας. Τα επτά μεσαιωνικά χρόνια που πέρασαν με τη στυγνή στρατιωτική δικτατορία και η τραγωδία της Κύπρου δεν αποτελούν παρά μια ιδιαίτερα σκληρή έκφραση της εξάρτησης της Ελλάδας από το ιμπεριαλιστικό κατεστημένο των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ.

Μεταβλήθηκε η Ελλάδα σε προχωρημένο πυρηνικό φυλάκιο του Πενταγώνου, για να εξυπηρετηθούν πιο αποτελεσματικά τα στρατιωτικά και οικονομικά συμφέροντα των μεγάλων μονοπωλίων.

Διαβρώθηκε ο κρατικός μηχανισμός, οι ένοπλες δυνάμεις, τα κόμματα, ο συνδικαλισμός, η πολιτική ηγεσία του τόπου έτσι, ώστε να καταστεί δυνατή η επιβολή ξενοκίνητης στρατιωτικής δικτατορίας, όταν αυτό κρίθηκε πως συνέφερε την Ουάσιγκτον.

Επιβλήθηκε η στρατιωτική δικτατορία για να ανακοπεί η πορεία του Λαού μας προς τη λαϊκή κυριαρχία και την εθνική ανεξαρτησία. Προκλήθηκε το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου και ακολούθησε η βάναυση τουρκική εισβολή στην Κύπρο, για να διχοτομηθεί η Μεγαλόνησος και να αποτελέσει τελικά ένα νέο στρατιωτικό ορμητήριο των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Μεσόγειο.

Μεταβλήθηκε η πατρίδα μας σε ξέφραγο αμπέλι, για να διαβρωθεί η οικονομία μας από τις πολυεθνικές επιχειρήσεις των ΗΠΑ και της Δύσης, με τη συνεργασία πάντα του ντόπιου μεταπρατικού κεφαλαίου.

Για να μαραθεί η ελληνική ύπαιθρος, για να μην αποδίδει ο ιδρώτας του αγρότη, για να συνεχιστεί η μετανάστευση, η προσφορά φτηνής εργασίας στην πρωτεύουσα, μα και στην ξενιτιά, την Ευρώπη, την Αυστραλία, τον Καναδά.

Η πορεία προς την υποτέλεια, την υπονόμευση των εθνικών μας συμφερόντων, τη διάβρωση της λαϊκής κυριαρχίας, τον οικονομικό μαρασμό και την εκμετάλλευση του Ελληνα εργαζόμενου πρέπει να ανακοπεί. Αντίθετα, πρέπει να προχωρήσουμε με θάρρος και αποφασιστικότητα στη θεμελίωση μιας νέας Ελλάδας.

Ανακοινώνουμε σήμερα την εκκίνηση ενός νέου πολιτικού Κινήματος, που πιστεύουμε ότι εκφράζει τους πόθους και τις ανάγκες του απλού Ελληνα, ενός Κινήματος που να ανήκει στον αγρότη, τον εργάτη, το βιοτέχνη, το μισθωτό, τον υπάλληλο, στη θαρραλέα και φωτισμένη νεολαία μας.

Τους καλούμε να πυκνώσουν τις τάξεις του. Να στελεχώσουν και να συμμετάσχουν στην κατεύθυνση ενός Κινήματος που θα προωθήσει ταυτόχρονα την εθνική μας ανεξαρτησία, τη λαϊκή κυριαρχία, την κοινωνική απελευθέρωση και τη δημοκρατία σ’ όλες τις φάσεις της δημόσιας ζωής.

Βασικός κυριαρχικός στόχος του Κινήματος είναι η δημιουργία πολιτείας απαλλαγμένης από ξένο έλεγχο ή επεμβάσεις, πολιτείας απαλλαγμένης από έλεγχο ή επιρροή της οικονομικής ολιγαρχίας, πολιτείας ταγμένης στην προστασία του Εθνους και στην υπηρεσία του Λαού.

Η εθνική ανεξαρτησία είναι αναπόσπαστα δεμένη με τη λαϊκή κυριαρχία, με τη δημοκρατία σε κάθε φάση της ζωής του τόπου, με την ενεργό συμμετοχή του πολίτη σ’ όλες τις αποφάσεις που τον αφορούν.

Μα είναι ταυτόχρονα συνυφασμένη με την απαλλαγή της οικονομίας μας από τον έλεγχο του ξένου μονοπωλιακού και ντόπιου μεταπρατικού κεφαλαίου, που διαμορφώνει την οικονομική, την κοινωνική, την πολιτική και την πολιτιστική μας πορεία σύμφωνα με τα συμφέροντα όχι του Λαού, αλλά της οικονομικής ολιγαρχίας.

Και βέβαια πρέπει η Ελλάδα να αποχωρήσει και από το στρατιωτικό και από το πολιτικό ΝΑΤΟ. Και βέβαια πρέπει να ακυρωθούν όλες οι διμερείς συμφωνίες που έχουν επιτρέψει στο Πεντάγωνο να μετατρέψει την Ελλάδα σε ορμητήριο για την προώθηση της επεκτατικής του πολιτικής.

Μα πίσω από το ΝΑΤΟ, πίσω από τις αμερικάνικες βάσεις είναι οι μονοπωλιακές πολυεθνικές επιχειρήσεις και τα ντόπια υποκατάστατά τους. Γι’ αυτό η κοινωνική απελευθέρωση, ο σοσιαλιστικός μετασχηματισμός, αποτελεί το θεμέλιο λίθο του Κινήματός μας.

Για να απολαμβάνει ο αγρότης το προϊόν του ιδρώτα του και της γης του, για να απολαμβάνει ο εργάτης, ο βιοτέχνης, ο μισθωτός, ο υπάλληλος, ο απλός Ελληνας, το προϊόν του μόχθου του. Για να καταπολεμηθεί αποτελεσματικά η εντυπωσιακή εισοδηματική ανισότητα ανάμεσα σε γεωγραφικές περιφέρειες και κοινωνικά στρώματα που χαρακτηρίζει τη σύγχρονη Ελλάδα.

Για να πάψει η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Για να συμμετέχει ενεργά ο Λαός στον προγραμματισμό της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτιστικής πορείας της Χώρας. Για να εξασφαλιστεί η εργασία και η κατοικία σε όλους τους Ελληνες.

Για να καταργηθούν τα προνόμια των λίγων στην ιατρική, νοσοκομειακή και φαρμακευτική περίθαλψη. Για να προστατευτούν η μητέρα, το παιδί, τα γερατειά. Για να κατοχυρωθεί η κοινωνική και η οικονομική ισότητα των δύο φύλων. Για να ελευθερωθεί η σκέψη και να γίνει η παιδεία κτήμα όλων των Ελλήνων.

Η σημερινή διακήρυξη των αρχών του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος αποτελεί εκκίνηση για την ίδρυση, στελέχωση και θεμελίωση ενός Κινήματος που θέλουμε να αποτελέσει το φορέα όλων των γνήσια προοδευτικών και δημοκρατικών δυνάμεων της χώρας.

Κάνουμε έκκληση αυτές οι δυνάμεις ενωμένες να προχωρήσουν στον αγώνα. Θεμελιακή αρχή του Κινήματος είναι η απόλυτα κατοχυρωμένη δημοκρατική διαδικασία -από τη βάση μέχρι την ηγεσία-, με απόλυτη ισοτιμία όλων των μελών που θα το στελεχώσουν.

Και το πρόγραμμα και τα οργανωτικό σχήμα θα συναποφασιστούν στην πορεία, με την ισότιμη συμμετοχή όλων των μελών του πρώτου συνεδρίου που γρήγορα θα συγκληθεί. Και αυτό στα πλαίσια μιας κατοχυρωμένης δημοκρατικής διαδικασίας.

Εχει ο Λαός μας πικρή πείρα από τους κομματικούς σχηματισμούς του παρελθόντος, που στηρίζονταν στη φεουδαρχική σχέση ανάμεσα σε ηγέτες και βουλευτές, ανάμεσα σε βουλευτές και κομματάρχες, ανάμεσα σε κομματάρχες και ψηφοφόρους.

Από κομματικούς μηχανισμούς που είχαν αντικαταστήσει τις αρχές, το πρόγραμμα και τις δημοκρατικές διαδικασίες με το ρουσφέτι και το παρασκήνιο. Καθολικό είναι το αίτημα για πολιτικούς οργανισμούς αρχών, που να τους διακρίνει η ελεύθερη δημοκρατική έκφραση της βάσης, για να δεσμεύεται η ηγεσία στις πολιτικές αποφάσεις και για να υπάρχει συνέπεια και συνέχεια.

Η σημερινή διακήρυξή μας είναι μια διακήρυξη που είμαστε βέβαιοι ότι αντικατοπτρίζει το πιστεύω, τους πόθους, τις απαιτήσεις, το όραμα του Ελληνικού Λαού. Εχει σκοπό να παρακινήσει συζήτηση και προβληματισμό σε εθνικό επίπεδο.

Η σημερινή μας διακήρυξη αποτελεί την πυξίδα που θα καθοδηγεί την πορεία μας προς μια νέα, αναγεννημένη, ανθρώπινη, σοσιαλιστική και δημοκρατική Ελλάδα, μια Ελλάδα που να ανήκει στους Ελληνες.

Το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα είναι πολιτικό Κίνημα που αγωνίζεται για τους ακόλουθους στόχους: ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ, ΛΑΪΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ, ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ.

Ο αγώνας του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος για την εθνική μας αναγέννηση, για μια σοσιαλιστική και δημοκρατική Ελλάδα, στηρίζεται στην αρχή πως η εθνική μας ανεξαρτησία αποτελεί προϋπόθεση για την πραγμάτωση της λαϊκής κυριαρχίας, πως η λαϊκή κυριαρχία αποτελεί προϋπόθεση για την πραγμάτωση της κοινωνικής απελευθέρωσης, πως η κοινωνική απελευθέρωση αποτελεί προϋπόθεση για την πραγμάτωση της πολιτικής δημοκρατίας.

Για το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα το στρατιωτικό καθεστώς της χούντας, που επιβλήθηκε με το πραξικόπημα της 21 Απρίλη 1967, δεν ήταν παρά μια ιδιαίτερη στυγνή μορφή αποικιοποίησης της Ελλάδας από το Πεντάγωνο και το ΝΑΤΟ, με τη συνεργασία του εξαρτημένου δυτικοευρωπαϊκού και ντόπιου μεταπρατικού κεφαλαίου.

Ως στόχο είχε την εξυπηρέτηση των στρατηγικών και οικονομικών επιδιώξεων του αμερικάνικου κεφαλαίου στο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου. Γι’ αυτό ο αγώνας του Λαού μας αποβλέπει πρώτιστα στην οριστική εξάλειψη των αιτίων που οδήγησαν στη στυγνή δικτατορία της επταετίας. Κι αυτός ο αγώνας δεν μπορεί να δικαιωθεί αν δεν υπάρξει:

α) Τιμωρία των ενόχων και των βασανιστών της χουντικής επταετίας και των υπεύθυνων της προδοσίας της Κύπρου.

β) Πλήρης αποκατάσταση των θυμάτων της δικτατορίας.

γ) Αμεση ακύρωση όλων των ανελεύθερων και καταπιεστικών έκτακτων μέτρων της χουντικής επταετίας, καθώς και των παρόμοιων νομοθετημάτων των προδικτατορικών κυβερνήσεων.

δ) Εξασφάλιση της ελεύθερης επιστροφής των πολιτικών προσφύγων στην πατρίδα.

ε) Εξυγίανση όλου του κρατικού μηχανισμού.

στ) Εξάλειψη του παρακράτους και του κομματικού κράτους.

ζ) Αμεση ένταξη των ενόπλων δυνάμεων και των σωμάτων ασφαλείας στην υπηρεσία του Εθνους και του Λαού και υποβολή τους σε αποτελεσματικό, πλήρη και συνεχή έλεγχο από τη νόμιμα εκλεγμένη πολιτική ηγεσία.

Για την εξάλειψη του συστήματος που οδήγησε στην ιμπεριαλιστική κατοχή της πατρίδας μας και των συνθηκών που το δημιούργησαν, το διατηρούν και το προστατεύουν, για τη θεμελίωση μιας γνήσιας, αβασίλευτης, αναγεννημένης και σοσιαλιστικής Ελληνικής Δημοκρατίας, το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα θέτει ως προϋπόθεση την επίτευξη των ακόλουθων συγκεκριμένων στόχων:

1 Κάθε εξουσία πηγάζει από το Λαό, εκφράζει το Λαό και υπηρετεί το Λαό. Η κοινωνική, οικονομική και πολιτική δομή της δύναμης στη χώρα μας διαρθρώνεται με τρόπο που να αποκλείει την παραβίαση της λαϊκής θέλησης με οποιοδήποτε τρόπο.

2 Κατοχυρώνεται συνταγματικά το δικαίωμα άμυνας κάθε πολίτη σε κάθε προσπάθεια κατάλυσης της νόμιμης εξουσίας, κατάργησης του Συντάγματος και υποδούλωσης του Λαού μας.

3 Για τα βασικά δικαιώματα του πολίτη ισχύει ο Χάρτης των Ανθρώπινων Δικαιωμάτων του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Η ελευθερία γνώμης και έκφρασης, η ελευθερία οργάνωσης για την επίτευξη συλλογικών σκοπών στα πλαίσια του Συντάγματος, το απαραβίαστο των δικαιωμάτων του ατόμου, όχι μόνο κατοχυρώνονται συνταγματικά αλλά και προστατεύονται αποτελεσματικά από τη Δικαιοσύνη, που είναι ανεξάρτητη. Η Ελληνική ιθαγένεια δεν αφαιρείται.

4 Εξασφαλίζεται η συνταγματικά κατοχυρωμένη κοινωνική και οικονομική ισότητα των δύο φύλων.

5 Εξασφαλίζεται με γνήσιες δημοκρατικές διαδικασίες η άμεση και ενεργός συμμετοχή όλων των πολιτών στην πολιτική ζωή του τόπου.

6 Κατοχυρώνεται συνταγματικά το δικαίωμα εργασίας για όλους τους πολίτες, άντρες και γυναίκες.

7 Ο συνδικαλισμός αποδεσμεύεται από την εξάρτηση της οικονομικής ολιγαρχίας και από την κηδεμονία του κράτους, κατοχυρώνεται ως ελεύθερο και αυτόνομο κίνημα και τίθεται στην υπηρεσία των συμφερόντων του εργαζόμενου Λαού.

8 Διαχωρίζεται οριστικά η εκκλησία από το κράτος και κοινωνικοποιείται η μοναστηριακή περιουσία.

9 Η Ελλάδα αποσυνδέεται από τους στρατιωτικούς, πολιτικούς και οικονομικούς συνασπισμούς, που υπονομεύουν την εθνική μας ανεξαρτησία και το κυριαρχικό δικαίωμα του Ελληνικού Λαού να προγραμματίζει αυτός την κοινωνική, οικονομική, πολιτική και πολιτιστική πορεία της χώρας.

10 Η Ελλάδα ακολουθεί δυναμική ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική με στόχους: την εγγύηση της εδαφικής ακεραιότητας, την κατοχύρωση της αδέσμευτης λαϊκής κυριαρχίας και την καλύτερη δυνατή πραγμάτωση των επιδιώξεων του Ελληνικού Λαού. Ως χώρα που είναι ταυτόχρονα στην Ευρώπη, τα Βαλκάνια και τη Μεσόγειο κάνει την παρουσία της αισθητή και στους τρεις αυτούς χώρους. Η αποπυρηνικοποίηση του μεσογειακού και βαλκανικού χώρου, η ουδετεροποίηση της Μεσογείου από τους στρατιωτικούς συνασπισμούς, η σύσφιγξη των οικονομικών και πολιτιστικών σχέσεων με τους λαούς όλης της Ευρώπης και της Μεσογείου, ως προσφορά και στη διεθνή ειρήνη, η συναδέλφωση των λαών και η δομή όλων των χωρών σε μια πανανθρώπινη και πανελεύθερη Κοινότητα με ίση μεταχείριση και ίσα δικαιώματα όλων των ανθρώπων, αποτελούν μόνιμες επιδιώξεις της.

11 Ακυρώνονται οι διεθνείς συμβάσεις και συμφωνίες που έχουν οδηγήσει την Ελλάδα σε οικονομική, πολιτική και στρατιωτική εξάρτηση από τα μονοπωλιακά συγκροτήματα της Δύσης και ιδιαίτερα του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού.

12 Επιδιώκεται η κοινωνική απελευθέρωση του εργαζόμενου Ελληνικού Λαού, που μακροπρόθεσμα ταυτίζεται με το σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της κοινωνίας. Αυτή η πορεία προϋποθέτει για το σήμερα ορατό μέλλον:

α) Την κοινωνικοποίηση του χρηματοδοτικού συστήματος στο σύνολό του, των βασικών μονάδων παραγωγής, καθώς και του μεγάλου εισαγωγικού και εξαγωγικού εμπορίου. Ταυτόχρονα προωθείται συστηματικά η ένταξη των αγροτικών επιχειρήσεων σε συνεταιρισμούς νέας μορφής, με δραστηριότητα που θα επεκτείνεται στην προμήθεια πρώτων υλών και στην επεξεργασία, συσκευασία και διάθεση των προϊόντων τους. Οι οργανισμοί αυτοί θα καταργήσουν το μεσάζοντα, που εκμεταλλεύεται το προϊόν του ιδρώτα και της γης του αγρότη. Στη βιοτεχνία προωθείται επίσης η συνεταιριστική εκμετάλλευση.

β) Τον περιφερειακά αποκεντρωμένο κοινωνικό προγραμματισμό της οικονομίας, που συνδυάζεται με τον έλεγχο των παραγωγικών μονάδων από τους εργαζόμενους (δηλαδή με την αυτοδιαχείριση) και από τους αρμόδιους κοινωνικούς φορείς. Αρμόδιος κοινωνικός φορέας είναι το κράτος, η περιφέρεια, ο δήμος ή η κοινότητα, ανάλογα με το μέγεθος, τον τύπο και τη σημασία της παραγωγικής μονάδας.

γ) Τη διοικητική αποκέντρωση με ενίσχυση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

δ) Το συστηματικό και προοδευτικό κλείσιμο του ανοίγματος ανάμεσα στα κατώτερα και τα ανώτερα εισοδήματα κατά περιφέρεια και επάγγελμα.

ε) Μια οικιστική και πολεοδομική πολιτική που να εξασφαλίζει πολιτισμένη κατοικία σε κάθε Ελληνική οικογένεια.

στ) Μια καινούργια παιδεία για να καταργηθούν οι φραγμοί που εμποδίζουν το πλάτεμα της γνώσης και για να δημιουργηθούν ελεύθερα σκεπτόμενοι και κοινωνικά υπεύθυνοι πολίτες. Η παιδεία είναι ευθύνη του κοινωνικού συνόλου. Η ιδιωτική εκπαίδευση καταργείται. Η δωρεάν και υποχρεωτική παιδεία εξασφαλίζεται ανεξαίρετα για όλους τους Ελληνες, θεσπίζεται εκπαιδευτική πολιτική που να εξασφαλίζει την πλατιά συμμετοχή όλων των λαϊκών στρωμάτων, καθώς και τη συμμετοχή των σπουδαστών στον προγραμματισμό της παιδείας και στη διοίκηση των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.

ζ) Την κοινωνικοποίηση της υγείας, που συνεπάγεται τη δωρεάν ιατρική, φαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη, την προληπτική υγιεινή για όλους τους Ελληνες, την κατάργηση των ιδιωτικών κλινικών και όλων των προνομίων στην παροχή ιατρικών και νοσοκομειακών υπηρεσιών.

η) Ενα σύστημα κοινωνικής ασφάλισης για υγεία, ατυχήματα, γερατειά και ανεργία, που να επεκταθεί σε όλους τους Ελληνες.

θ) Την προστασία της μητέρας και του παιδιού.

ι) Την προστασία του περιβάλλοντος, τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής σε συνδυασμό με την αξιοποίηση των εθνικών λαϊκών παραδόσεων και τη συμμετοχή ολόκληρου του Λαού στην πολιτιστική εξέλιξη.

Οι οικονομικές, πολιτικές, κοινωνικές και πολιτιστικές επιδιώξεις του εργαζόμενου Ελληνικού λαού -εργατών, αγροτών, μισθωτών, υπαλλήλων, νεολαίας, μικροεπαγγελματιών και βιοτεχνών-, η θεμελίωση μιας κοινωνίας χωρίς αλλοτρίωση και γραφειοκρατία, θα πραγματοποιηθούν με τη συνεχή λαϊκή επαγρύπνηση, έλεγχο και κινητοποίηση.

Το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα καλεί τον Ελληνικό Λαό να οργανωθεί στις τάξεις του, σε οργανώσεις βάσης, να συμμετάσχει άμεσα στην παραπέρα διαμόρφωση του προγράμματός του, στη λήψη όλων των αποφάσεων και στην ανάδειξη των στελεχών του σε όλα τα επίπεδα. Ετσι θα συνεχίσουμε με νέα ένταση και αποφασιστικότητα τον αγώνα για μια ανεξάρτητη, σοσιαλιστική και δημοκρατική Ελλάδα.