Το κορίτσι του Χέλμουτ Κολ (Kohl’s Girl), τα έχει κάνει όλα και άλλαξε πολλά πρόσωπα, κόμματα, χρώματα και αρώματα, μέχρι να γίνει η «σιδηρά κυρία» της Ευρώπης. Η Άνγκελα Μέρκελ από κομμουνίστρια έγινε η πλέον σκληρή καπιταλίστρια. Από αθώα κόρη πάστορα που εκκλησιαζόταν τακτικά, εργάστηκε στα πρώτα χρόνια της ενηλικίωσής της σαν σερβιτόρα σε ντίσκο.

H «ψυχρή υπολογίστρια»

Η αυστηρή και απρόσιτη καγκελάριος της Γερμανίας δεν δίστασε το 1982 να εγκαταλείψει εν μία νυκτί τον πρώτο της σύζυγο παίρνοντας μαζί της μια βαλίτσα ρούχα και το... ψυγείο τους και -σύμφωνα με τα αρχεία της Στάζι- να έχει πλούσια ερωτική ζωή τα χρόνια που ακολούθησαν.

Η Άνγκελα Δωροθέα Κάσνερ (όπως είναι το πατρικό της όνομα) γεννήθηκε στις 17 Ιουλίου 1954. Ο πατέρας της, Χορστ, ήταν λουθηρανός πάστορας και η μητέρα της, Χέρλιντ, δασκάλα στο Αμβούργο. Σύσσωμη η οικογένεια μετακόμισε στο Τεμπλίν, 80 χλμ. βόρεια του Βερολίνου, όταν ο πατέρας της ανέλαβε ένα άσυλο για διανοητικά καθυστερημένα παιδιά.

Είχε άλλους δύο αδελφούς οι οποίοι την ενθάρρυναν και την ενίσχυαν ψυχολογικά στα πρώτα της βήματα, καθώς, όπως έχει εξομολογηθεί και η ίδια, περπάτησε με δυσκολία στα τρία της χρόνια. Στο Τεμπλίν η Άνγκελα έζησε μέχρι το 1990. Όταν ήταν επτά ετών υψώθηκε το Τείχος του Βερολίνου (1961), αλλά λόγω των προνομίων που απολάμβανε ο πατέρας της μπορούσε να βλέπει τηλεοπτικά προγράμματα και να διαβάζει εφημερίδες από τη Δυτική Γερμανία.

Το αυστηρό οικογενειακό περιβάλλον όπου μεγάλωσε επηρέασε τη σκέψη της και διαμόρφωσε τον ατσαλένιο χαρακτήρα της. Η Γερμανίδα καγκελάριος ακόμα και σήμερα έχει ένα σπίτι κρυμμένο μέσα στο δάσος του Τέμπλιν, ενώ εκεί κήδεψε τον πατέρα της. Από μικρή ήταν έντονα πολιτικοποιημένη και μαχητικό μέλος της επίσημης νεολαίας του σοσιαλιστικού κόμματος, της Ελεύθερης Γερμανικής Νεολαίας (FDJ). Τα πέτρινα χρόνια της διαίρεσης της Γερμανίας διασκέδαζε ακούγοντας κρυφά μέσα στις σχολικές τουαλέτες από το ραδιόφωνο τις ομιλίες δυτικών πολιτικών.



Η part time εργασία της ήταν να σερβίρει ποτά. «Πράγματι έχω κάνει γκαρσόνα!», έχει αποκαλύψει η Μέρκελ σε βιβλίο: «Είχα ένα κέρδος 20 με 30 φένιχ για κάθε ποτό που πουλούσα κι αυτό πρόσθετε στο εβδομαδιαίο μου εισόδημα 20 με 30 μάρκα επιπλέον. Αυτά αρκούσαν για το νοίκι με το παραπάνω. Αν υπολογίσουμε ότι η υποτροφία μου ήταν 250 μάρκα τον μήνα, αυτό το έξτρα ήταν αρκετά σημαντικό».

Κεραυνοβόλος έρωτας που οδήγησε σε μια παθιασμένη σχέση και σε έναν γάμο με άδοξο τέλος ήταν η γνωριμία της με τον συμφοιτητή της, Ούρλιχ Μέρκελ. Ο Ούρλιχ ήταν μόλις έναν χρόνο μεγαλύτερός της και μαζί του άκουσε τον πρώτο της δίσκο, το «Yellow Submarine» των Βeatles.

Το ζευγάρι έμεινε παντρεμένο μόλις πέντε χρόνια και κατοικούσε σε ένα διαμέρισμα χωρίς τουαλέτα. Ο Ούρλιχ, όπως αποκάλυψε αργότερα σε μία από τις ελάχιστες συνεντεύξεις που έχει δώσει, ανακαίνισε με πολύ κόπο το διαμέρισμα και μόλις ολοκλήρωσε τις εργασίες, η Άνγκελα τον εγκατέλειψε ξαφνικά, παίρνοντας μαζί της το ψυγείο τους, και εγκαταστάθηκε σε ένα άδειο διαμέρισμα. «Μια μέρα, μάζεψε τα πράγματά της κι έφυγε απ' το σπίτι μας. Μόνη της έβγαλε τα συμπεράσματά της, μόνη της πήρε την απόφαση και δέχτηκε τις συνέπειες», αποκάλυψε ο Ούλριχ.

Έναν χρόνο πριν από την έκδοση του διαζυγίου της είχε γνωρίσει τον χημικό, Γιοακίμ Ζάουερ -στο Ινστιτούτο που εργάζονταν- με τον οποίο παντρεύτηκε το 1998. Ο Ζάουερ ήταν πέντε χρόνια μεγαλύτερός της. Το 1985 πήρε διαζύγιο από τη γυναίκα του και υπό την επίβλεψή του, το 1986, η Άνγκελα Μέρκελ υποστηρίζει τη διατριβή της και κερδίζει τον τίτλο του διδάκτορα στην Κβαντική Χημεία.



Η Άνγκελα Μέρκελ καταγράφεται στα αρχεία της Στάζι ως «ψυχρή υπολογίστρια». «Είχε πολλές ερωτικές περιπέτειες, καμιά από τις οποίες δεν διαρκούσε περισσότερο από έξι μήνες, αναφέρει μία από τις εκθέσεις που αναφέρονται σε αυτήν. Πράκτορας της μυστικής αστυνομίας αναφέρει σε έκθεσή του ότι, όταν περνούσε να την πάρει για δουλειά το πρωί, συναντούσε συχνά τους εραστές της να στέκονται στην εξώπορτα ντυμένοι μόνο με τη ρόμπα τους.

Το «κορίτσι του Κολ»

Τον Δεκέμβριο του 1989, λίγες εβδομάδες μετά την κατάρρευση του Τείχους του Βερολίνου, η Μέρκελ προσχώρησε στη Δημοκρατική Επαγρύπνηση (DA). Δύο μήνες αργότερα έγινε υπεύθυνη ενημέρωσης Τύπου του κόμματος, το οποίο, ακολουθώντας την πορεία του δυτικογερμανικού CDU, είχε ως κύριους στόχους την επανένωση των γερμανικών κρατών και την εγκατάσταση της ελεύθερης οικονομίας στην Ανατολική Γερμανία. Εκεί έγινε και η πρώτη της γνωριμία με τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.

Παρότι το DA στις κοινοβουλευτικές εκλογές του Φεβρουαρίου 1990 στην Ανατολική Γερμανία έλαβε μονάχα 0,9% των ψήφων, ο πρόεδρος του συμμαχικού ανατολικογερμανικού CDU Λόταρ ντε Μεζιέρ (κυρίαρχο κόμμα στο νέο κοινοβούλιο), διόρισε τη Μέρκελ κυβερνητική εκπρόσωπο, ενώ ο ίδιος διατέλεσε τελευταίος πρωθυπουργός του ανατολικογερμανικού κράτους.

Με την επανένωση των γερμανικών κρατών τον Οκτώβριο του ίδιου έτους χάθηκε μαζί με το ανατολικογερμανικό κράτος και η θέση της Μέρκελ. Το DA είχε πλέον ενωθεί με το ανατολικό CDU. Η Μέρκελ με μεθοδικές και ακριβείς κινήσεις κατάφερε να παρεισφρήσει στο στενό περιβάλλον τού τότε καγκελαρίου της ενωμένης Γερμανίας Χέλμουτ Κολ (CDU).

Οι εφημερίδες την αποκαλούσαν ως το κορίτσι του Κολ, λέγοντας ότι ήταν ο μέντοράς της στην πολιτική. Από το 1994 μέχρι το 1998 -και ενώ το CDU- κατέγραφε κάθετη πτώση, η Μέρκελ διατέλεσε υπουργός Περιβάλλοντος.



Με πρόταση του νέου προέδρου Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, η πρώην υπουργός Άνγκελα Μέρκελ έγινε γενική γραμματέας του κόμματος (Νοέμβριος 1998) και όπως και στον πολιτικό της πατέρα, έτσι και στον Σόιμπλε τράβηξε το... χαλί παίρνοντάς του την Καγκελαρία.

Η Μέρκελ είδε την πολιτική της καριέρα να εκτοξεύεται μέσα από τις στάχτες του CDU που την ανέδειξε. Το 1999 αποκαλύφθηκε σύστημα παράνομης χρηματοδότησης της κομματικής οργάνωσης μέσω λογαριασμών στην Ελβετία από ανώνυμες δωρεές που ανέρχονταν συνολικά στα 6.100.000 ευρώ.

Ο Χέλμουτ Κολ αρνούνταν να προβεί σε οποιαδήποτε αποκάλυψη σχετικά με την προέλευση των παράνομων χρημάτων. Όταν όμως η Μέρκελ στάθηκε στα πόδια της, πήρε την κατάσταση στα χέρια της προκειμένου να προωθήσει τις φιλοδοξίες της. Και η ευκαιρία δόθηκε όταν ο «πατερούλης» βρέθηκε μπλεγμένος σε σκάνδαλο. Η Μέρκελ δημοσίευσε άρθρο στη γερμανική εφημερίδα «Frankfurter Allgemeine Zeitung» (FAZ), τον Δεκέμβριο του 1999, στο οποίο απαίτησε την παραίτησή του.

Έτσι, επιβεβαίωσε και το παρατσούκλι που της είχε «κολλήσει» η «Stuttgarter Zeitung», «γκρίζος ποντικός».

Σχεδόν έναν μήνα μετά, στις 18 Ιανουαρίου 2000, ο Χέλμουτ Κολ παραιτήθηκε από το αξίωμα του επίτιμου προέδρου της παράταξης και στις 16 Φεβρουαρίου παραιτήθηκε και ο διάδοχος του Κολ, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, από την ηγεσία του κόμματος και της κοινοβουλευτικής ομάδας, αφού πριν παραδέχτηκε ότι και αυτός είχε δεχτεί παράνομη δωρεά για το κόμμα από εκπρόσωπο της πολεμικής βιομηχανίας.

Στις 10 Απριλίου του 2000, στο συνέδριο του Έσεν, η Μέρκελ εκλέγεται πρόεδρος του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος και πέντε χρόνια αργότερα γίνεται η πρώτη γυναίκα καγκελάριος στη Γερμανία, χωρίς ποτέ να αποκαλυφθούν ποιοι ήταν οι άγνωστοι δωροδότες του κόμματος.

Η «μητέρα» των Γερμανών, μετά από 16 χρόνια στην Καγκελαρία, κάνει τον απολογισμό της και ως τη δυσκολότερη στιγμή στην καριέρα της αναφέρει ότι ήταν οι αποφάσεις της για την Ελλάδα. «Όταν ζήτησα τόσο πολλά από τους πολίτες στην Ελλάδα για τη διάσωση της χώρας». Για μας να δείτε πόσο δύσκολο ήταν...

Κι αν σκεφτεί κανείς ότι τώρα στο τέλος της θητείας της αισθάνθηκε ενοχές για τις θυσίες που αναγκάστηκαν να κάνουν οι Έλληνες, μάλλον κάνει λάθος γιατί έκλεισε με τη φράση «φεύγω με ήσυχη τη συνείδησή μου».

Αυτό άλλωστε που την χαρακτηρίζει είναι η αποφασιστικότητα, η εργατικότητα και ο προγραμματισμός. Θεωρείται εξουσιομανής, αινιγματική, φιλόδοξη και ανέκφραστη, ωστόσο οι στενοί συνεργάτες της δηλώνουν πως έχει πολύ χιούμορ και είναι μία εκπληκτική μίμος και μαγείρισσα, με διάσημο το κέικ της με τα δαμάσκηνα.

Στη θητεία της πέτυχε πολλά, θα πουν κάποιοι. Το ζήτημα είναι τι πέτυχε και για ποιους. Για τους Γερμανούς, ναι, πέτυχε πολλά. Για τους υπόλοιπους Ευρωπαίους όμως; Για τους Έλληνες που τους έστησε στο απόσπασμα; Ζητώντας μέτρα και πάλι μέτρα, κι από την αρχή νέα μέτρα και το ένα μνημόνιο να διαδέχεται το άλλο...

Ακόμη και στην κρίση του προσφυγικού έδειξε μια αμφιλεγόμενη διαχείριση και έναν αδικαιολόγητο κατευνασμό της Τουρκίας, ένα είδος ανταμοιβής για τις συνεχείς προκλήσεις της!

Δεν είναι τυχαίο ότι ο Γάλλος πρόεδρος χρειάστηκε πολλές φορές να της υπενθυμίσει ότι πρωταρχική σημασία έχουν τα συμφέροντα των κρατών-μελών, εν προκειμένω της Ελλάδας και της Κύπρου. Όπως και να έχει, η Ελλάδα αποτελεί ένα σημαντικό κεφάλαιο στην πολιτική ιστορία της Μέρκελ.

Στο Δίκτυο Ανταποκριτών Γερμανίας RND ο Γκερντ Χέλερ μεταφέρει την εικόνα της Μέρκελ στην Ελλάδα με αφορμή την αποχώρησή της από την Καγκελαρία. Το δημοσίευμα αναφέρεται στην αρνητική εικόνα που είχε η Γερμανίδα καγκελάριος κυρίως κατά την περίοδο της κρίσης και σημειώνει: «Η Γερμανίδα καγκελάριος ήταν μακράν η πιο αντιδημοφιλής ξένη πολιτικός στην Ελλάδα εκείνη την εποχή. Στο απόγειο της κρίσης, το 85% των ανθρώπων εξέφρασε αρνητική γνώμη για τη Μέρκελ σ’ έρευνα. Εν τω μεταξύ, η εικόνα είναι λίγο καλύτερη. Πολλοί Έλληνες σήμερα γνωρίζουν ότι ήταν η Μέρκελ που κράτησε την Ελλάδα στο ευρώ τότε, ενάντια στα σχέδια του υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε για ένα Grexit.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΟΝ ΤΙΜΕ