Η κατάρρευση της δικτατορίας και η αποκατάσταση της Δημοκρατίας το 1974, με την επάνοδο του αυτοεξόριστου Κωνσταντίνου Καραμανλή από το Παρίσι, συνοδεύονταν και από ένα σύνθημα μεγάλης χρονικής διάρκειας: Ελλάς - Γαλλία, συμμαχία.
Αφορμή για το σύνθημα -αυτό που έχει στις μέρες μας και την έμπρακτη επιβεβαίωσή του ή, για την ακρίβεια, την επαναβεβαίωσή του- είχε αποτελέσει το γεγονός της άμεσης γαλλικής συμβολής στην ταχεία επάνοδο του Καραμανλή τις κρίσιμες ώρες που παιζόταν το μέλλον του έθνους, με τη διάθεση του προεδρικού γαλλικού αεροσκάφους, προκειμένου ο νέος πρωθυπουργός να επαναπατριστεί.
Οι σχέσεις της Ελλάδας με τη Γαλλία, και ειδικότερα των εκάστοτε Ελλήνων ηγετών με τους Γάλλους ομολόγους τους, ξεκινούν μεταπολεμικά, πριν από τη δικτατορία. Η σύσφιγξη των σχέσεων αυτών είχε αρχίσει από την πρώτη οκταετία του Κωνσταντίνου Καραμανλή, όταν πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας ήταν η προσωπικότητα που έφερε το όνομα Σαρλ ντε Γκωλ. Ο εμβληματικός αυτός Γάλλος πρόεδρος είχε έρθει στην Ελλάδα τον Μάιο του 1963. Στον Ντε Γκωλ ανήκει και αυτή η φράση που είχε πει για τον Καραμανλή: «Αυτήν τη χώρα που η πολιτική της ζωή είναι τόσο δαντελωτή όσο και οι ακρογιαλιές της και τόσο ανάγλυφη όσο ο ορίζοντας των βουνών της ο Κωνσταντίνος Καραμανλής κατορθώνει να την κυβερνήσει»...
Ο Καραμανλής, που θαύμαζε τον Ντε Γκωλ, μιμήθηκε και τη στάση του Γάλλου προέδρου απέναντι στο ΝΑΤΟ. Οταν συνέβη και ο δεύτερος «Αττίλας» στην Κύπρο, ο Καραμανλής έβγαλε τη χώρα από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ. Κατά την πολυετή παραμονή του στο Παρίσι, ο Καραμανλής είχε αναπτύξει στενές σχέσεις με τους Γάλλους πολιτικούς, που αποδείχτηκαν ιδιαιτέρως χρήσιμες, όπως, λ.χ., η στενή φιλία του με τον Βαλερί Ζισκάρ ντ’ Εστέν. Και η Γαλλία στάθηκε στο πλευρό του και βεβαίως στο πλευρό της χώρας κατά τα πρώτα δύσκολα χρόνια της μεταπολίτευσης.
Ο Ντ’ Εστέν επισκέφτηκε τη χώρα μας και τον φίλο του έναν χρόνο μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας. Τον Σεπτέμβριο του 1975. Είχε συνομιλίες με τον Καραμανλή, καθώς ο τελευταίος προετοίμαζε τη χώρα για την ένταξή της στην ΕΟΚ. Ο Ντ’ Εστέν συνέβαλε στο να επαναλειτουργήσει η Συμφωνία Σύνδεσης, που είχε παγώσει εξαιτίας της δικτατορίας. Τον Μάιο του 1979 ο Ντ’ Εστέν δεν θα μπορούσε να λείψει από την υπογραφή στην Αθήνα της ένταξης της Ελλάδας στην ΕΟΚ.
Ο Γάλλος πρόεδρος που επισκέφτηκε τις περισσότερες φορές τη χώρα μας
Με την αλλαγή της κυβέρνησης το 1981, η άνοδος του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία συνέπεσε ουσιαστικά και με την ανάληψη της γαλλικής προεδρίας από έναν σοσιαλιστή ηγέτη: τον Φρανσουά Μιτεράν. Κάτι που φαινομενικώς τουλάχιστον ευνοούσε τη διατήρηση καλών σχέσεων, καθώς και τις συνεννοήσεις. Άλλωστε, ο Ανδρέας Παπανδρέουδεν πραγματοποίησε καμία από τις ακραίες προεκλογικές θέσεις του, που αναπτύσσονταν για να προσελκύσουν και αριστερό ακροατήριο.
Ο Μιτεράν ήταν από τους Γάλλους προέδρους με τις περισσότερες επισκέψεις στη χώρα μας, επίσημες και ανεπίσημες. Σε διάστημα 12 ετών μάς είχε επισκεφθεί εννέα φορές, με την πρώτη επίσημη να είναι τον Σεπτέμβριο του 1982. Ήταν τότε που ο Μιτεράν, μετά την επίσκεψή του στη Βεργίνα, είχε δηλώσει στους δημοσιογράφους: «Δεν φανταζόμουν τόσο έντονη τη σφραγίδα της Ελλάδας εδώ. Βυθίστηκα στο μεγαλείο των αρχαίων Μακεδόνων». Κατά τη διάρκεια, δε, της γαλλικής προεδρίας, το 1984, ο Μιτεράν επισκέφθηκε δύο φορές την Αθήνα, όπου στις συζητήσεις τόσο με τον Παπανδρέου όσο και με τον Καραμανλή, που ήταν ήδη Πρόεδρος της Δημοκρατίας, κυριάρχησε η προοπτική της πολιτικής ενοποίησης της Ευρώπης, που προωθούσε ο Μιτεράν. Βεβαίως, πάντα στο επίκεντρο από ελληνικής πλευράς ήταν το Κυπριακό και οι σχέσεις με την Τουρκία. Παρά τις καλές σχέσεις που είχε ο Ανδρέας Παπανδρέου με τον Γάλλο πρόεδρο, του επιφύλαξε και μια έκπληξη, όταν στην Ελούντα της Κρήτης τού εμφάνισε για συνομιλίες και τον Καντάφι!
Επί πρωθυπουργίας Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, η παραμονή στη γαλλική προεδρία του Μιτεράν δεν αποτελούσε εχέγγυο περαιτέρω διεύρυνσης των ελληνογαλλικών σχέσεων. Αυτό μπορεί να οφειλόταν και στο γεγονός της φιλίας που είχε αναπτύξει ο Μιτεράν με τον Ανδρέα. Με άλλα λόγια, ο Κ. Μητοσοτάκης, που είχε ζήσει αρκετά χρό νια στη Γαλλία, φρόντισε να συντηρήσει τις πολύ καλές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών, απλώς ο ίδιος δεν ανέπτυξε ιδιαίτερες προσωπικές σχέσεις με τον Μιτεράν.
Με τον Ζακ Σιράκ οι σχέσεις, χωρίς να έχουν ψυχρανθεί, περνούν μια φάση επίπεδη. Ο Σιράκ έρχεται για τυπικούς λόγους δύο φορές στην Αθήνα και πάντα στο πλαίσιο επίσημων κοινοτικών εκδηλώσεων. Το 2003, επί θητείας Κώστα Σημίτη, έρχεται στην Αθήνα για να συμμετάσχει στην υπογραφή της Συνθήκης Προσχώρησης νέων κρατών-μελών στην Ε.Ε. Αυτό συνέβη Απρίλιο μήνα. Τον Σεπτέμβριο ήρθε στη Θεσσαλονίκη, όπου διεξαγόταν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Ο Σιράκ είχε συνυπάρξει στα Συμβούλια Κορυφής με τον Κώστα Σημίτη και είχαν αναπτύξει κάποια σχετικά στενή σχέση. Σε ένα ταξίδι του στη γαλλική πρωτεύουσα ο Κώστας Σημίτης είχε καταφέρει τον Σιράκ να συμφωνήσει ότι η ενταξιακή πορεία της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν σχετίζεται με την επίλυση του πολιτικού προβλήματος και ότι θα πραγματοποιηθεί βάσει των αποφάσεων του Ελσίνκι. Βέβαια, η Συμφωνία του Ελσίνκι αποδείχθηκε ολέθρια για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, σε βάρος της χώρας μας δηλαδή, αλλά αυτό δεν αποτελεί γαλλική υπόθεση.
Όπως και στην περίπτωση της συνύπαρξης δύο σοσιαλιστών στην προεδρία της Γαλλίας και στην πρωθυπουργία της Ελλάδας, αυτή η ιδεολογική συγγένεια έπαιξε τον ρόλο της στις σχέσεις των δύο ηγετών και κατ’ επέκταση των δύο χωρών, έτσι και με την ανάδειξη στην πρωθυπουργία του κεντροδεξιού Κώστα Καραμανλήκαι στη γαλλική προεδρία του Νικολά Σαρκοζίαναθερμαίνεται το παλαιό σύνθημα «Ελλάς - Γαλλία, συμμαχία». Ο ένας εκπροσωπεί την κληρονομιά των καλών σχέσεων με τη Γαλλία του Κωνσταντίνου Καραμανλή και ο άλλος την κληρονομιά του Ντε Γκωλ.
Μια έμπρακτη στήριξη προς τη χώρα μας και προς τον τότε πρωθυπουργό, Κώστα Καραμανλή, από πλευράς Σαρκοζί ήταν όταν στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ, τον Απρίλιο του 2008, ο Γάλλος πρόεδρος συνέβαλε ώστε να παγώσει η προσπάθεια ένταξης της ΠΓΔΜ στην Ατλαντική Συμμαχία. Κι αυτό στο πλαίσιο άσκησης πίεσης στα Σκόπιαγια το θέμα της ονομασίας της χώρας αυτής.
Χαρακτηριστικό των αισθημάτων που έτρεφε προς την Ελλάδα ο Σαρκοζί ήταν όταν τον Ιούνιο του 2008, μιλώντας στην ελληνική Βουλή, όπως χρόνια πριν είχε κάνει ο στρατηγός Ντε Γκωλ, θύμισε τον παππού του, «που είχε εγκαταλείψει τη Θεσσαλονίκη που λάτρευε...».
Οι σχέσεις με τη Γαλλία επί Παπανδρέου και Τσίπρα
Η ανάδειξη στην πρωθυπουργία του Γιώργου Παπανδρέουκάθε άλλο παρά φαίνεται να ωφέλησε τις ελληνογαλλικές σχέσεις. Και είναι γνωστό το επεισόδιο που προκλήθηκε στις Κάννες κατά τη διάρκεια της Συνόδου του G20 τον Νοέμβριο του 2011, όταν ο Παπανδρέου είχε ανακοινώσει στους λοιπούς ηγέτες της Ε.Ε. ότι προτίθεται να προχωρήσει σε δημοψήφισμα σχετικά με το ελληνικό μνημόνιο! Στο βιβλίο του «Το δίλημμα», ο Ισπανός πρώην πρωθυπουργός Θαπατέροπεριγράφει τον Σαρκοζί να είναι σε έξαλλη κατάσταση, να πατάει με το ένα πόδι στην καρέκλα για να ανέβει στο τραπέζι και, καθώς τον συγκρατούν, να φωνάζει προς τον Παπανδρέου: «You are a f..cking psycho» (Είσαι ένας γ..... ψυχασθενής)!
Η εφημερίδα «Canard Enchaîné» είχε γράψει ότι μετά τη Σύνοδο ο Σαρκοζί είχε πει στους υπουργούς του ότι ο Παπανδρέου είχε τινάξει στον αέρα τη Σύνοδο, καθώς, ενώ στις Βρυξέλλες είχε πει ότι αποδέχεται το σχέδιο διάσωσης της Ελλάδας, στη συνέχεια ανακοίνωσε δημοψήφισμα χωρίς να ενημερώσει κανέναν.
Επί πρωθυπουργίας Αλέξη Τσίπρα,οι σχέσεις με τη Γαλλία διαμορφώθηκαν βάσει του συμφέροντος καθεμιάς χώρας σε θετικό κλίμα, καθώς ήδη η Ελλάδα βρισκόταν σε εξαιρετικά δυσχερή θέση από οικονομικής πλευράς, με ένα νέο μνημόνιο που έφερε αριστερή υπογραφή. Το ερώτημα είναι ποια εμπιστοσύνη θα μπορούσε να έχει προς τον νέο Έλληνα πρωθυπουργό ο Φρανσουά Ολάντ, έχοντάς τον ακούσει να τον αποκαλεί την περίοδο της προεκλογικής εξαλλοσύνης του «Ολαντρέου». Παρομοιάζοντάς τον δηλαδή με τον Ανδρέα Παπανδρέου, τον οποίο, κατά τα άλλα, εξακολουθεί ο κ. Τσίπρας να κάνει προσπάθειες να μιμηθεί. Αυτή βεβαίως η αρχική άποψη Τσίπρα δεν τον εμπόδισε, κατά τη γνωστή τακτική του, να τον εκθειάσει σε Συνέδριο του «Economist». Για τον Γάλλο πρώην πρόεδρο η αναφορά ήταν ότι στήριξε την Ελλάδα το καλοκαίρι του 2015, όταν κάποιοι την ήθελαν εκτός ευρωζώνης. «Ο Φρανσουά Ολάντ -είχε πει- συνέβαλε καθοριστικά, χωρίς να υπολογίζει κόστη και οφέλη και χωρίς να προσδοκά εξοπλιστικά προγράμματα και ανταλλάγματα». Με αφορμή πάντως την επίσκεψη Ολάντ στη χώρα μας το 2016, η εφημερίδα «Le Monde» είχε κάνει μια εκτενή αναδρομή στις σχέσεις του Γάλλου προέδρου με τον Αλέξη Τσίπρα. «Τσίπρας και Ολάντ, η ιστορία ενός γάμου συμφέροντος» ήταν ο τίτλος του δημοσιεύματος.
«Μακρόν και Μητσοτάκης δεν αποχωρίζονται ο ένας τον άλλον»
Το δημοσίευμα αναφερόταν στην πρώτη προσπάθεια επαφής την άνοιξη του 2012, όταν ο Τσίπρας πήγε στο Παρίσι, αλλά δεν έγινε δεκτός από τον Ολάντ, γεγονός για το οποίο κράτησε μια σχετική πικρία. «Μετά την εκλογή του, τον περασμένο Ιανουάριο, ήρθε στη Γαλλία με την ελπίδα ότι με τη βοήθεια του κ. Ολάντ θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα μέτωπο των χωρών του νότου κατά της λιτότητας. Δεύτερη απογοήτευση και γρήγορη συνειδητοποίηση ότι υπερίσχυε ο γαλλογερμανικός άξονας». Και φτάνουμε στην περίοδο Μακρόν στη Γαλλία και Κυριάκου Μητσοτάκηστην πρωθυπουργία της χώρας. Αξίζει να σημειωθεί ότι, παρά τις πάντα καλές σχέσεις των δύο χωρών, τόσο ουσιαστική συμφωνία όσο η προ ολίγων ημερών δεν είχε υπογραφεί ποτέ. Σημειώνεται ότι: Η αναφορά στο Αρθρο 2 της δέσμευσης της Γαλλίας να παράσχει ένοπλη βοήθεια, αν η χώρα μας υποστεί από τρίτον επίθεση, συνιστά από πλευράς Παρισιού ένδειξη γαλλικής κυριαρχίας στην Ευρώπη. Διότι το Παρίσι κάνει πράξη αυτό που στα χαρτιά υποχρεούται να κάνει η Ε.Ε., αν υποστεί κράτος-μέλος της επίθεση. Ουδόλως τυχαίος, επομένως, ο τίτλος του γαλλικού πολιτικού περιοδικού «Marianne», με αφορμή την επίσκεψη Μητσοτάκη στο Παρίσι, ότι «Μακρόν και Μητσοτάκης δεν αποχωρίζονται ο ένας τον άλλον»!
