Πολιτικές «εξεγέρσεις» που έγραψαν ιστορία - Ηχηρές αποχωρήσεις βουλευτών από κόμματα και μεταγραφές

Aποχωρήσεις, ανεξαρτητοποιήσεις και γενικώς τα «πηγαινέλα» πολιτικών στελεχών µεταξύ των κοµµάτων αποτελούν σχεδόν συνήθη πρακτική στην ελληνική πολιτική σκηνή. Να θυµίσουµε, λ.χ., ότι το 1958 η προποµπός της Νέας ∆ηµοκρατίας, ΕΡΕ, αντιµετώπισε µια σοβαρή κρίση µε την παραίτηση Ράλλη, Παπαληγούρα και άλλων 25 βουλευτών, οι οποίοι διαφωνούσαν µε τον εκλογικό νόµο που προωθούσε ο Κωνσταντίνος Καραµανλής.

Το θέµα των αποχωρήσεων και των µετακινήσεων αναδεικνύεται και πάλι, µε την εντυπωσιακή αποχώρηση από το ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ τριών στελεχών που μεταγράφηκαν στη Νέα ∆ηµοκρατία: του Σπύρου Καρανικόλα, που εντάσσεται στην επικοινωνιακή οµάδα της Ν∆, του γιου του ιστορικού στελέχους του ΠΑΣΟΚ Ροβέρτου Σπυρόπουλου, Απόστολου, και της Ελευθερίας Φτακλάκη, που ήταν τοµεάρχης του ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ για τη νησιωτική πολιτική. Κούνησαν µαντίλι στον Νίκο Ανδρουλάκη και κίνησαν «γι' άλλες (πολιτικές) πολιτείες».

Από την ΕΡΕ το 1958 και την αποχώρηση Ράλλη - Παπαληγούρα, στην ίδρυση της Πολιτικής Ανοιξης, τις κινήσεις από ΠΑΣΟΚ σε Συνασπισµό και τις µετακινήσεις επί Μνηµονίων

Στο παρελθόν, κατά τα χρόνια της Μεταπολίτευσης και πάντως πριν από την περίοδο της κρίσης, οπότε σηµειώθηκαν εντυπωσιακές ανεξαρτητοποιήσεις, αποχωρήσεις και µετακινήσεις, η πιο εντυπωσιακή µαζική αποχώρηση ήταν αυτή του Αντώνη Σαµαρά, µε την ίδρυση της Πολιτικής Άνοιξης το 1993. Οι σχετικές αποχωρήσεις, προκειµένου να συγκροτηθεί η Πολιτική Άνοιξη, είχαν… διακοµµατικό χαρακτήρα, καθώς δεν µετακινήθηκαν βουλευτές και στελέχη µόνο από τη Νέα ∆ηµοκρατία, αλλά και από το ΠΑΣΟΚ, όπως οι Γιώτας και Παναγούλης, τους Φιλελευθέρους και το Κέντρο, όπως ο Νικήτας Βενιζέλος, αλλά και την Αριστερά, όπως ο Ανδρέας Λεντάκης.

Ο Λεντάκης, ιδρυτικό µέλος της Ε∆Α, είχε στη συνέχεια ενταχθεί στον Συνασπισµό, µε τον οποίο είχε εκλεγεί βουλευτής, για να ανεξαρτητοποιηθεί τελικώς και να προσχωρήσει στη συνέχεια στην Πολιτική Άνοιξη. Μία τελευταία αποχώρηση από τη Ν∆ και προσχώρηση στην Πολιτική Άνοιξη ήταν αυτή του βουλευτή Σερρών Χ. Καλαϊτζίδη. Αξιοσηµείωτες ήταν οι αποχωρήσεις του Μανώλη Γλέζου από το ΠΑΣΟΚ, όπως και του Στάθη Παναγούλη, ο οποίος, όπως προαναφέρθηκε, προσχώρησε στην Πολιτική Άνοιξη. Σε αυτούς πρέπει να συµπεριληφθεί και ο ηθοποιός Γιώργος Πάντζας, που αποχώρησε κι αυτός από το Κίνηµα. Ειδικά για τον Μανώλη Γλέζο, θα πρέπει να αναφερθεί ότι είχε εκλεγεί δύο φορές µε την Ε∆Α, στα χρόνια της Μεταπολίτευσης, και στη συνέχεια εκλέχθηκε ευρωβουλευτής µε το ΠΑΣΟΚ, καθώς ο Ανδρέας Παπανδρέου ήθελε να εντάξει την Εθνική Αντίσταση στο κόµµα του, ως ένδειξη και αριστεροφροσύνης. Οµως ο Γλέζος µεταπήδησε σε άλλο κόµµα και εκλέχθηκε πάλι ευρωβουλευτής µε τον ΣΥΡΙΖΑ.

Αμφίδρομες πορείες

Από τις επίσης σοβαρού πολιτικού αποτυπώµατος µετακινήσεις, πριν από τα χρόνια των Μνηµονίων, είναι αυτή του παλιού υπουργού του Κωνσταντίνου Καραµανλή, Γιάννη Μπούτου, ο οποίος µετά την εκλογή του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη στην αρχηγία της Νέας ∆ηµοκρατίας αποχώρησε από το κόµµα, για να εκλεγεί µε το ΠΑΣΟΚ.

Στη συνέχεια, δε, ο πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου τον διόρισε διοικητή στην Τράπεζα της Ελλάδος. Οι µετακινήσεις στα δύο µεγάλα κόµµατα είναι αµφίδροµες. Για παράδειγµα, έναν χρόνο µετά την άνοδο του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία, οι αδελφοί Μπουλούκου, ∆ιονύσης και Αρης, µαζί µε τον έτερο πρώην στρατιωτικό, τον ∆ηµήτρη Χονδροκούκη, µετακινήθηκαν στη Νέα ∆ηµοκρατία, αφού προηγουµένως διαγράφηκαν από τον Ανδρέα Παπανδρέου. Την αντίστροφη πορεία των τριών ακολούθησε, εντασσόµενος στο ΠΑΣΟΚ και εγκαταλείποντας τη Ν∆, ο Στέλιος Ματζαπετάκης, ενώ κατά το ταραχώδες πολιτικά 1989 εγκατέλειψε τη Ν∆ για το ΠΑΣΟΚ ο ∆ιονύσης Λιβανός, πατέρας του σηµερινού βουλευτή της Νέας ∆ηµοκρατίας, Σπήλιου Λιβανού.

Με την εκλογή του Κώστα Καραµανλή στην ηγεσία της Νέας ∆ηµοκρατίας άρχισε µια περίοδος µετακινήσεων, οι οποίες οφείλονταν σε προηγούµενες διαγραφές των µετακινηθέντων. Το 1998 διαγράφηκε ο πρώην υπουργός Βασίλης Κοντογιαννόπουλος, ο οποίος δύο χρόνια µετά εκλέχθηκε µε το υπό τον Κώστα Σηµίτη ΠΑΣΟΚ. Περίπου ταραχώδης είναι και η πορεία του Στέφανου Μάνου, ο οποίος, όπως και ο Κοντογιαννόπουλος, διεγράφη από τον Κώστα Καραµανλή το 1998. Τη χαρακτηρίζουµε δε ταραχώδη, διότι µετά τη διαγραφή του, και συγκεκριµένα έναν χρόνο µετά, ίδρυσε δικό του κόµµα, το Κόµµα των Φιλελευθέρων, µε έµβληµα τον ταύρο. Οµως στις εκλογές του 2000 το κόµµα του συνεργάστηκε µε τη Ν∆ και έτσι κατόρθωσε ο Μάνος να ξαναµπεί στη Βουλή. Στις κάλπες του 2004, τις οποίες κέρδισε η Ν∆, µετακινήθηκε στο ΠΑΣΟΚ και εκλέχθηκε µε το ψηφοδέλτιο Επικρατείας. Ανεξαρτητοποιήθηκε ξανά, ίδρυσε τη ∆ράση, έκανε κάποιες συµµαχίες, αλλά στο τέλος κατέστησε αισθητή την παρουσία του απλώς αρθρογραφώντας. Από τη Ν∆ έχει παραιτηθεί δύο φορές και ο επίσης πρώην υπουργός Ανδρέας Ανδριανόπουλος, ο οποίος κατόρθωσε µαζί µε τον Μάνο να εκλεγεί και αυτός στις κάλπες του 2004 µε το ψηφοδέλτιο Επικρατείας του ΠΑΣΟΚ.

Από το ΚΚΕ

Στο ΠΑΣΟΚ οι δύο παραπάνω πρώην υπουργοί της Ν∆ συναντήθηκαν µε ένα ιστορικό στέλεχος της Αριστεράς και νυν συγγραφέα, τον Μίµη Ανδρουλάκη, ο οποίος ξεκίνησε από το ΚΚΕ, µετακινήθηκε στον Συνασπισµό και µερικά χρόνια µετά πήγε στο ΠΑΣΟΚ. Από το ΚΚΕ έχει µετακινηθεί προς άλλες πολιτικές πολιτείες και η συνοδοιπόρος του Μίµη Ανδρουλάκη, Μαρία ∆αµανάκη. Πράγµατι, το 1977 εκλέχθηκε για πρώτη φορά βουλευτής µε το Κοµµουνιστικό Κόµµα, αλλά 14 χρόνια µετά, και αφού µεταπήδησε στον Συνασπισµό, εκλέχθηκε πρόεδρός του. Στις εκλογές του 2004, όταν ο Κώστας Σηµίτης έχασε την εξουσία, η ∆αµανάκη ήταν υποψήφια µε το ψηφοδέλτιο Επικρατείας του ΠΑΣΟΚ. Από το ΚΚΕ και το ΚΚΕ Εσωτερικού προερχόταν και ο εκκεντρικός Κώστας Ζουράρις, ο οποίος γοητεύτηκε από τους Ανεξάρτητους Έλληνες του Πάνου Καµµένου και συνεργάστηκε µαζί τους στην κυβέρνηση συνασπισµού των ΑΝΕΛ µε τον ΣΥΡΙΖΑ. Η συµµετοχή Ζουράρι ήταν µέσω του κόµµατος µε τον αστείο τίτλο «Πυρίκαυστος Ελλάδα».

Κινητικότητα και διαφωνίες, ατοµικές ή µαζικές, στα χρόνια της κατάρρευσης

Η κινητικότητα βουλευτών ήταν ιδιαιτέρως έντονη στα χρόνια των Μνηµονίων, λόγω διαφωνιών για το περιεχόµενό τους, που αποτελούσε και ένα είδος αντίστασης και εκδήλωσης φιλολαϊκότητας. Αλλά και λαϊκισµού. Η αρχή έγινε το 2010, µε την αποχώρηση από τον ΣΥΡΙΖΑ τεσσάρων βουλευτών, οι οποίοι ίδρυσαν τη ∆ΗΜΑΡ, που υπήρξε και κυβερνητικός συνεταίρος των Σαµαρά - Βενιζέλου.

Οι τέσσερις βουλευτές ήταν ο Φώτης Κουβέλης, αρχηγός του νεοϊδρυθέντος κόµµατος, ο Θανάσης Λεβέντης, ο Γρηγόρης Ψαριανός και ο Νίκος Τσούκαλης. ∆ύο χρόνια µετά προστίθεται στην οµάδα και ο προερχόµενος από το ΠΑΣΟΚ Βασίλης Οικονόµου, που διεγράφη επειδή δεν ψήφισε το Μνηµόνιο. Λίγα χρόνια αργότερα, ο Βασίλης Οικονόµου πήγε στη Ν∆. Η ∆ΗΜΑΡ φαίνεται ότι «τράβαγε» το επίθετο Οικονόµου, διότι µετά τον Βασίλη εντάχθηκε στο κόµµα του Κουβέλη και ο εξ Ιωαννίνων Θανάσης.

Οι πρώτες µαζικές µετακινήσεις στα µνηµονιακά χρόνια σηµειώνονται: (α) Με επίκεντρο τον ΣΥΡΙΖΑ, όταν ανεξαρτητοποιήθηκαν, διαφωνώντας µε το ΣΥΡΙΖΑϊκό Μνηµόνιο, ο Παναγιώτης Λαφαζάνης και ακόµα 25 βουλευτές. Σχηµάτισαν ένα νέο κόµµα, τη Λαϊκή Ενότητα. (β) Με επίκεντρο τον Λαϊκό Ορθόδοξο Συναγερµό του Γιώργου Καρατζαφέρη. Πρώτοι εγκατέλειψαν τον ΛΑΟΣ, αφού προηγουµένως ο αρχηγός τους τούς διέγραψε, οι Μάκης Βορίδης και Άδωνις Γεωργιάδης. Τα ίχνη τους προς τη Νέα ∆ηµοκρατία τα ακολούθησαν αργότερα από τον ΛΑΟΣ και οι Θανάσης Πλεύρης, Κυριάκος Βελόπουλος και Νίκη Τζαβέλλα, όπως και ο Κώστας Κιλτίδης, που είχε αποχωρήσει από τη Ν∆ για να ενταχθεί στο κόµµα του Καρατζαφέρη. (γ) Από το ΠΑΣΟΚ µετακινήθηκαν οι Οδυσσέας Βουδούρης, Γιάννης Μιχελογιαννάκης, Παναγιώτης Κουρουµπλής, Σοφία Σακοράφα, Άρια Αγάτσα, Χάρης Καστανίδης, Γιάννης Αµοιρίδης, Μαριλένα Κοππά, Κρίτων Αρσένης, Άννα Βαγενά, Αλέξης Μητρόπουλος, Θεοδώρα Τζάκρη, Λούκα Κατσέλη, ∆ηµήτρης Τσουκαλάς, Χρήστος Σπίρτζης και Γιώργος Πάντζας.

Οι περισσότεροι από αυτούς πήγαν στον ΣΥΡΙΖΑ και κάποιοι στη ∆ΗΜΑΡ. Στη Ν∆ προσχώρησε η Άρια Αγάτσα. (δ) Με επίκεντρο τη Ν∆, έχουµε τις µετακινήσεις µε αφορµή τη διαγραφή του Πάνου Καµµένου. Για την ίδρυση των Ανεξάρτητων Ελλήνων έπεισε να εγκαταλείψουν τη Ν∆ τους Έλενα Κουντουρά, Κώστα Μαρκόπουλο (ο οποίος, όµως, επανέκαµψε κάποια στιγµή στη Ν∆), Μαρία Κόλλια-Τσαρουχά, Γιάννη Μανώλη, Παναγιώτη Μελά και Γιάννη Κουράκο. Από τη Ν∆ αποχώρησε και ο Νίκος Νικολόπουλος. Από τον ΣΥΡΙΖΑ έχουµε τις αποχωρήσεις του Γαβριήλ Σακελλαρίδη και της Βασιλικής Κατριβάνου και από τους ΑΝΕΛ την αποχώρηση του Γιώργου Λαζαρίδη.

Από τρία κόµµατα έχει περάσει η Κατερίνα Μάρκου (τελευταίο η Ν∆). Η ίδρυση της ∆ηµοκρατικής Συµµαχίας το 2010 από την Ντόρα Μπακογιάννη είχε αποτέλεσµα να την ακολουθήσουν οι Μαρκογιαννάκης, Αυγενάκης και Κοντογιάννης, οι οποίοι όµως επέστρεψαν στο κόµµα όπου ανήκαν, συµπεριλαµβανοµένης της Ντόρας. Πρόσφατες αποχωρήσεις και διαγραφές από τη Ν∆ είναι αυτές (για διαφορετικούς λόγους η καθεµία) των Μπογδάνου, Πάτση και Χειµάρα.