Κάποιοι δεν γνωρίζουν πού βρίσκεται. Κάποιοι την έχουν μόνο ακουστά. Ωστόσο η Ρω, ή Άγιος Γεώργιος, η αρχαία Ρώγη ή Ρόπη, είναι ελληνικό νησί που βρίσκεται στα δυτικά του Καστελόριζου και σε απόσταση 5.600 μ. από τις τουρκικές ακτές.

Τις τελευταίες ώρες το μικρό αυτό νησάκι ήρθε πάλι στο προσκήνιο εξαιτίας του επεισοδίου με το τουρκικό ελικόπτερο.

Η νήσος Ρω…

Το νησί χρησίμευε ως κρίκος στην αλυσίδα στρατιωτικών παρατηρητηρίων του ροδιακού κράτους.

Η νήσος Ρω, εκεί που έγινε το σοβαρό επεισόδιο, είναι νησίδα που βρίσκεται στα δυτικά του Καστελόριζου, ανήκει στο νησιωτικό σύμπλεγμα της Μεγίστης και βρίσκεται μια ανάσα από τις τουρκικές ακτές.

Το νησί κατά τους αρχαίους χρόνους χρησίμευε ως κρίκος στην αλυσίδα στρατιωτικών παρατηρητηρίων του ροδιακού κράτους.

Μικρό οχυρό αποτελούμενο από κεντρικό ορθογώνιο πύργο, αρχικά διώροφο, βρίσκεται χτισμένο στην κορυφή μικρού λόφου.

Σώζεται σε ύψος 4 μ. περίπου, χτισμένο με το ισόδομο σύστημα. Στην εσωτερική πλευρά των τειχών υπάρχει ενίσχυση από μικρότερους αποστρογγυλευμένους λίθους ενώ επισκευές και συντήρηση πρέπει να έγιναν κατά τη βυζαντινή και ιπποτική εποχή.

Ο διπλός εξωτερικός περίβολος μαζί με τους ισχυρούς τοίχους μαρτυρεί ότι το οχυρό δεν ήταν απλή φρυκτωρία αλλά σημαντική στρατηγική θέση. Στο εσωτερικό βρίσκουμε τη δεξαμενή επενδυμένη με υδραυλικό κονίαμα (κουρασάνι). Χρονολογείται από τον 4ο αι. π.Χ. Στα νεώτερα χρόνια ο θρύλος αναφέρει ότι χρησιμοποιήθηκε από τον Λάμπρο Κατσώνη ως ορμητήριο. Εκεί βρίσκεται το μνημείο της Δέσποινας Αχλαδιώτη, της ξακουστής Κυράς της Ρω.

Η Κυρά της Ρω

Η Κυρά της Ρω (1890-1982) που το πραγματικό της όνομα ήταν Δέσποινα Αχλαδιώτη, υπήρξε μέλος της Αντίστασης κατά την περίοδο της Κατοχής και επί 40 χρόνια (από το 1943 ως τον θάνατό της) ύψωνε την ελληνική σημαία στην ακριτική νησίδα της Ρω κάθε πρωί και τη κατέβαζε με τη δύση του ήλιου. Στη Ρω είχε εγκατασταθεί με τον άντρα της και την τυφλή μητέρα της από το 1924.

Βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών (1975), το Πολεμικό Ναυτικό, τη Βουλή των Ελλήνων, τον δήμο Ρόδου, την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος και άλλους φορείς. Το υπουργείο Εθνικής Άμυνας έστειλε ναυτικό άγημα και αντιπροσωπεία του ΓΕΝ στο Καστελόριζο όπου, στις 23 Νοεμβρίου 1975, της απένειμε το μετάλλιο για την πολεμική περίοδο 1941-1944 για τις «προσφερθείσες εθνικές υπηρεσίες της», όπως ανέφερε η απόφαση του υπουργού Άμυνας.

Απεβίωσε σε ηλικία 92 ετών, σε νοσοκομείο της Ρόδου, στις 13 Μαΐου του 1982. [1] Η κηδεία της έγινε δημοσία δαπάνη στο Καστελλόριζο, παρουσία του τότε υφυπουργού Άμυνας Αντώνη Δροσογιάννη, και η σορός της μεταφέρθηκε στη Ρω και ετάφη κάτω από τον ιστό όπου ύψωνε τη σημαία.

Ιστορία

Το 1927, εγκαταστάθηκαν στη Ρω μόνιμα ο Κώστας και η Δέσποινα Αχλαδιώτου για να ασχοληθούν με την κτηνοτροφία, εντελώς μόνοι τους μέχρι το 1940. Τη χρονιά εκείνη όμως αρρώστησε βαριά ο Κώστας Αχλαδιώτης. Η φωτιά που άναψε η γυναίκα του για να ειδοποιήσει με σινιάλα καπνού τους κατοίκους του Καστελλόριζου και τους παραπλέοντες ψαράδες δεν έγινε εγκαίρως αντιληπτή.

Ο σύζυγός της άφησε την τελευταία του πνοή μέσα σε μια ψαρόβαρκα που τον είχε παραλάβει καθυστερημένα για να τον μεταφέρει στον γιατρό του Καστελόριζου.

Η Κυρά της Ρω φρόντισε μόνη της για την ταφή του συντρόφου της. Έπειτα, γύρισε πάλι στη Ρω, αυτήν τη φορά με τη γριά μητέρα της, όπου πέρασε τα χρόνια της Κατοχής.

Εκεί θα προσέφερε υπηρεσίες σε στρατιώτες του Ιερού Λόχου. Με «δυνατή φωνή και γοργή περπατησιά», όπως την περιγράφει ο βιογράφος της Κυριάκος Χονδρός, δεν εγκατέλειψε ποτέ το νησί, ακόμα κι όταν το Καστελόριζο, που βομβαρδίστηκε από τους Άγγλους στη συνθηκολόγηση της Ιταλίας, το 1943, ερήμωσε σχεδόν από τους κατοίκους του, εκ των οποίων οι περισσότεροι εξαναγκάστηκαν να πάρουν τον δρόμο της προσφυγιάς.

Μετά το τέλος του Β' Παγκόσμιου Πόλεμου, τα Δωδεκάνησα και μαζί μ' αυτά και το Καστελόριζο και όλες οι παρακείμενες νησίδες και βραχονησίδες, σύμφωνα με τη Συνθήκη των Παρισίων της 10ης Φεβρουαρίου 1947, περιήλθαν στην Ελλάδα. Η μοίρα της Ρω ήταν λοιπόν αναπόσπαστα συνδεδεμένη μ' αυτήν του Καστελόριζου.

Στις 13 Σεπτεμβρίου 1943, για πρώτη φορά ελληνικό αντιτορπιλικό, το «Παύλος Κουντουριώτης», κατέπλευσε στο Καστελόριζο, όπου βομβαρδίστηκε μέχρι τις 19 Νοεμβρίου 1943 από γερμανικά στούκας. Οι κάτοικοι αναγκάστηκαν πάλι να φύγουν με συμμαχικά πλοία είτε προς Κύπρο είτε προς τις μικρασιατικές ακτές. Ωστόσο, η Κυρά της Ρω παρέμεινε στο νησί να υψώνει κάθε πρωί την ελληνική σημαία, προσφέροντας τη βοήθειά της σε ιερολοχίτες που βρήκαν καταφύγιο εκεί. Με τη λήξη του πολέμου, ορισμένοι κάτοικοι επέστρεψαν στο Καστελόριζο κατά ομάδες.

Οι περιπέτειες για την Κυρά της Ρω δεν τελείωσαν με την απελευθέρωση. Τον Αύγουστο του 1975, ο Τούρκος δημοσιογράφος Ομάρ Κασάρ και δύο ακόμα άτομα, παρακολουθώντας τη Ρω και εκμεταλλευόμενοι την ολιγοήμερη απουσία της Δέσποινας Αχλαδιώτου για λόγους υγείας, αποβιβάστηκαν εκεί και τοποθέτησαν πάνω σ' ένα κοντάρι 4 μέτρων τη σημαία τους.

Η Κυρά της Ρω την κατέβασε αμέσως, όταν γύρισε.

Στη 1 Σεπτεμβρίου 1975, κατάπλευσε στο Καστελόριζο το ανθυποβρυχιακό σκάφος «Γ. Πεζόπουλος» για συμπαράσταση στην Κυρά της Ρω. Όμως δεύτερη τουρκική σημαία τοποθετήθηκε αυτήν τη φορά στη νήσο Στρογγυλή, απέναντι, στα νότια του Καστελόριζου.