Εν αναμονή του εμβολίου για την αντιμετώπιση της πανδημίας Covid-19, οι αερομεταφορείς φαίνεται πως ετοιμάζονται ήδη για την «αποστολή του αιώνα», αφού θα κληθούν να μεταφέρουν τεράστιες ποσότητες από τις γραμμές παραγωγής σε διάφορες γωνιές της Γης και, μάλιστα, σε προκαθορισμένες ημερομηνίες.

Η λογιστική υποστήριξη γι αυτό το εγχείρημα ήδη στήνεται και, όπως εξηγεί στον ραδιοφωνικό σταθμό του ΑΠΕ-ΜΠΕ «Πρακτορείο 104,9 FM» ο Δημήτρης Ζοπουνίδης, ερευνητής σε θέματα διαχείρισης και διοίκησης αεροπορικών μεταφορών, πτυχιούχος του Τμήματος Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, «σε αυτό το κολοσσιαίο εγχείρημα της μεταφοράς καλούνται να συνδράμουν οι αερομεταφορείς, συντονισμένα, σε παγκόσμιο επίπεδο». Συγκεκριμένα, όπως εξηγεί, «η Παγκόσμια Ένωση Αερομεταφορών (IATA) κάλεσε τις κυβερνήσεις να ξεκινήσουν τους αρχικούς σχεδιασμούς της εναέριας μεταφοράς του εμβολίου σε συνεργασία με τις ενδιαφερόμενες αεροπορικές εταιρείες».

Η μεταφορά των εμβολίων, η οποία αναμένεται να δώσει ταυτόχρονα μια σημαντική τονωτική ένεση στα οικονομικά των εταιρειών του κλάδου, είναι, ωστόσο, μια «πολύ πιο πολύπλοκη κατάσταση από τη μεταφορά συμβατικών εμπορευμάτων».

Μια πρωτόγνωρη επιχείρηση αερομεταφοράς

Ένα πολύ μεγάλο μέρος των εμβολίων, όπως αναφέρει ο κ. Ζοπουνίδης, πρέπει να μεταφερθεί αεροπορικώς. «Η IATA τονίζει πως για την παροχή μιας δόσης του εμβολίου σε 7,8 δισεκατομμύρια άτομα παγκοσμίως, θα χρειαστούν το ελάχιστο, 8.000 αεροσκάφη Boeing 747 (ευρείας ατράκτου τζετ)», σημειώνει και προσθέτει:

«Ο CEO της IATA, Alexander De Juniac, δήλωσε πως η ασφαλής παροχή εμβολίων Covid-19 θα είναι η «αποστολή του αιώνα» για την παγκόσμια βιομηχανία αεροπορικών φορτίων. Τόνισε πως αυτό δεν θα συμβεί χωρίς προσεκτικό προγραμματισμό και πως η ώρα γι’ αυτό είναι τώρα. Προέτρεψε δε τις κυβερνήσεις να πρωτοστατήσουν στη διευκόλυνση της συνεργασίας σε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιαστικής, έτσι ώστε οι εγκαταστάσεις, οι ρυθμίσεις ασφαλείας και οι διαδικασίες των συνόρων να είναι έτοιμες για το τεράστιο και πολύπλοκο έργο που θα ακολουθήσει».

Ευαίσθητο, πολύτιμο φορτίο

Σύμφωνα με τον κ. Ζοπουνίδη, όλα τα αεροσκάφη δεν είναι κατάλληλα για τη μεταφορά των εμβολίων καθώς «απαιτούνται ειδικές θερμοκρασίες 2-8 βαθμών Κελσίου καθώς και πολλές φορές διαδικασίες κατάψυξης», ενώ απαιτείται πέρα από την τεχνική/τεχνολογική και συντονισμένη προσπάθεια από πολλούς φορείς σε παγκόσμιο επίπεδο με πολλαπλές ταυτόχρονες δράσεις αφού για τη μεταφορά των εμβολίων θα πρέπει «να προετοιμαστούν τα καθηλωμένα από τη χαμηλή ταξιδιωτική ζήτηση αεροσκάφη και να γίνουν οι απαραίτητες τροποποιήσεις σε αυτά με στόχο την μεταφορά, υπό κατάλληλες συνθήκες, του φορτίου των εμβολίων». Επίσης, να δημιουργηθούν οι κατάλληλες εγκαταστάσεις, με τις κατάλληλες θερμοκρασίες συντήρησης εμβολίων.

«Όσοι αερομεταφορείς επιθυμούν να ασχοληθούν με το συγκεκριμένο έργο, θα πρέπει να προσαρμόσουν το επιχειρησιακό τους έργο εγκαίρως, με στόχο την εύρυθμη λειτουργία τους. Η εκάστοτε χώρα θα μπορεί να γνωρίζει τους χρόνους παράδοσης επακριβώς καθώς και τον τρόπο με τον οποίο η κάθε αεροπορική θα παραδώσει τα φορτία ώστε να διαμορφώσει κατάλληλα τις εγκαταστάσεις που θα λάβει χώρα το σχέδιο. Επίσης, θα πρέπει να υπάρξει διαθέσιμο προσωπικό, το οποίο θα εκπαιδευτεί κατάλληλα για να χειριστεί τα εμβόλια που είναι ευαίσθητα στον χρόνο και τη θερμοκρασία», εξηγεί ο κ. Ζοπουνίδης.

Η διασφάλιση της ταχύτητας της διαδικασίας μεταφοράς των εμβολίων είναι εκ των ων ουκ άνευ. Αυτό συνεπάγεται αποτελεσματική συνεργασία με τις υγειονομικές και τελωνειακές αρχές για την εξασφάλιση έγκαιρων εγκρίσεων, κατάλληλων μέτρων ασφαλείας, χειρισμού και εκτελωνισμού, κάτι που όμως θα μπορούσε να είναι μια ιδιαίτερη πρόκληση δεδομένου ότι, ως μέρος των μέτρων αντιμετώπισης της COVID-19, πολλές κυβερνήσεις έχουν εφαρμόσει μέτρα που εκ των πραγμάτων αυξάνουν τους χρόνους επεξεργασίας των φορτίων.

Αγώνας δρόμου

Σύμφωνα με τον ίδιο, υπάρχουν ήδη αερομεταφορείς, αεροδρόμια και αεροπορικοί οργανισμοί που άρχισαν ήδη την προετοιμασία. «Η Korean Airlines ήδη συγκρότησε ειδική ομάδα εργασίας για την αποθήκευση, τη μεταφορά και τη διανομή των εμβολίων, θα δημιουργήσει ψυκτικές εγκαταστάσεις αποθήκευσης αυτών, αποθήκες βασικού εξοπλισμού, ενώ θα λάβει και τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας για την ευόδωση του μεγάλου στόχου.

Η δε αμερικανική United Cargo ανέλαβε να συμβάλει στη μεταφορά των ειδικών εμπορευματοκιβωτίων ελεγχόμενης θερμοκρασίας, εκτελώντας ήδη τις πρώτες δοκιμαστικές πτήσεις γι’ αυτόν τον σκοπό και η ρωσική εμπορευματική αεροπορική εταιρεία Airbridge Cargo θα μεταφέρει υλικοτεχνικό εξοπλισμό για τη μεταφορά των εμβολίων και κάνει ήδη δοκιμαστικές πτήσεις από τον Αύγουστο», επισημαίνει ο κ. Ζοπουνίδης.

Όπως λέει, σε παγκόσμιο επίπεδο θα συνδράμει και η Emirates Sky Cargο, η μεγαλύτερη αεροπορική εταιρεία φορτίου παγκοσμίως που θα ενισχύσει την ετοιμότητά της να χειριστεί τις υλικοτεχνικές πολυπλοκότητες της διανομής του δυνητικού εμβολίου COVID-19, δημιουργώντας τον πρώτο αποκλειστικό κόμβο αεροπορικού φορτίου στον κόσμο για το εμβόλιο στο Ντουμπάι.

«Ο κόμβος εμβολίων της Emirates Sky Cargo στο αεροδρόμιο «Dubai World Central» (DWC) θα είναι η μεγαλύτερη ειδική εγκατάσταση στον κόσμο για εμβόλια COVID-19. Το τερματικό φορτίου της Emirates που βρίσκεται στο DWC θα χρησιμεύσει ως ειδικός κόμβος αποθήκευσης και διανομής του εμβολίου ανά χώρα. Το τμήμα εμπορευματικών μεταφορών της μητρικής της εταιρείας, μάλιστα, έχει επίσης δημιουργήσει μια ειδική ομάδα ταχείας ανταπόκρισης για τον συντονισμό των αιτημάτων από τους διάφορους φορείς που εμπλέκονται στο διεθνές σύστημα διανομής εμβολίων και για την πλήρη απόδοση στην παράδοση των εμβολίων», επισημαίνει ο κ. Ζοπουνίδης.

Η συγκεκριμένη εγκατάσταση διαθέτει πάνω από 4.000 τ.μ. ελεγχόμενης θερμοκρασίας, χώρο αποκλειστικής φαρμακευτικής αποθήκευσης, επιτρέποντας την αποθήκευση και τη διανομή των πιθανών εμβολίων COVID-19 σε μεγάλη κλίμακα. Συνολικά, εκτιμάται ότι η εγκατάσταση μπορεί να κρατήσει περίπου 10 εκατομμύρια φιαλίδια εμβολίου σε εύρος θερμοκρασιών 2-8 βαθμούς Κελσίου σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή, ανταποκρινόμενη σε όλες τις προαναφερθείσες προϋποθέσεις!

Η υπερσύγχρονη υποδομή συμπληρώνεται επίσης από έναν από τους μεγαλύτερους στόλους ψυκτικών φορτηγών στον κόσμο, βοηθώντας στην προστασία των ευαίσθητων στη θερμοκρασία φορτίων κατά τη διέλευση μεταξύ του αεροσκάφους και του τερματικού φορτίου, σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση της εταιρείας.

Η Ευρώπη και η δική της «χορογραφία» διαδικασιών μεταφοράς εμβολίων

Πυρετός προετοιμασιών επικρατεί, όμως, και στη Γηραιά Ήπειρο. Ο ερευνητής σε θέματα διαχείρισης και διοίκησης αεροπορικών μεταφορών εξηγεί πως στην Ευρώπη, η European Air Transport ξεκίνησε πέντε εβδομαδιαίες πτήσεις από το αεροδρόμιο των Βρυξελλών (BRU), που αποτελεί «έναν σημαντικό ευρωπαϊκό κόμβο για τη μεταφορά φαρμακευτικών προϊόντων ευαίσθητων στη θερμοκρασία». Παράλληλα, η Lufthansa Cargo και το αεροδρόμιο της Φρανκφούρτης (FRA) που «διαθέτει ήδη 12.000 τετραγωνικά μέτρα ελεγχόμενης θερμοκρασίας ικανότητας χειρισμού με άλλα 2.000 τετραγωνικά μέτρα να προετοιμάζονται», συνεργάζονται για να προετοιμάσουν την αποστολή του εμβολίου.

Το Αεροδρόμιο «Schiphol» του Άμστερνταμ, το πέμπτο πιο πολυσύχναστο αεροδρόμιο της Ευρώπης δημιούργησε μία δική του ομάδα εργασίας, η οποία θα αναλάβει τον σχεδιασμό των διαδικασιών για συνδρομή στη μεταφορά του εμβολίου, ενώ και η Finnair Cargo, ο εθνικός αερομεταφορέας της Φινλανδίας, γνωστοποίησε την πρόθεσή του να συνδράμει στο έργο, δηλώνοντας την ετοιμότητά του. Η συγκεκριμένη εμπορευματική αεροπορική εταιρεία, μάλιστα, «προτάσσει πως η ταχύτητα παράδοσης είναι μια κρίσιμη απαίτηση για τη μεταφορά του εμβολίου και με το κέντρο φορτίου της εταιρείας, που βρίσκεται στη βόρεια Ευρώπη, πετάει τη συντομότερη διαδρομή προς όλες τις μεγάλες πόλεις της Ασίας», επισημαίνει ο κ. Ζοπουνίδης.

Το σημαντικό «ατού» στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι η τοποθεσία της βάσης της Finnair Cargo στο Διεθνές Αεροδρόμιο της Φινλανδίας «Vaanta», τοποθεσία που θα μπορούσε, σύμφωνα με την εταιρεία, να αποδειχθεί ζωτικής σημασίας για να διασφαλιστεί ότι τα εμβόλια θα φτάνουν στον προορισμό τους στους χρόνους που θα τεθούν.

Χωρίς να υπάρχει κάτι επίσημο, ο κ. Ζοπουνίδης εκτιμά όμως πως και στη χώρα μας «θα συνδράμει καταλυτικά όπου της ζητηθεί η Aegean Airlines, όπως είχε συνδράμει και στο πρώτο κύμα της πανδημίας, μεταφέροντας ιατροφαρμακευτικό εξοπλισμό από χώρες της Κίνας και της Ασίας προς την Ελλάδα».

Η «Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα» των εμβολίων πρέπει να πετύχει

«Συμπερασματικά, παρατηρείται ότι η μεταφορά των εμβολίων και των φαρμάκων αποτελεί μία πρωτοπόρα πρόκληση για την παγκόσμια αερομεταφορά εμπορευμάτων. Απαιτείται σωστή και ορθολογική οργάνωση, συντονισμένες δράσεις και πρωτόγνωρη συνεννόηση οργανισμών, φορέων και στελεχών του κλάδου για να επιτύχει. Το σίγουρο είναι πως οι αεροπορικές εταιρείες και τα υψηλόβαθμα στελέχη τους, μπορούν να το δουν όμως και ως μία ευκαιρία εν μέσω μιας σοβαρής υγειονομικής κρίσης που έχει «ψαλιδίσει» τα έσοδά τους και πολλές από αυτές τις έχει φέρει σε αδιέξοδο», καταλήγει ο κ. Ζοπουνίδης, που εκτιμά πως η κούρσα έχει ήδη αρχίσει.

Το ενδιαφέρον για την παγκόσμια αερομεταφορά των εμβολίων αναμένεται να ενταθεί το επόμενο χρονικό διάστημα, ενώ σε κάθε περίπτωση οι λύσεις θα βρεθούν από τους ειδικούς του χώρου και «για ακόμη μία φορά, ο κλάδος των αερομεταφορών θα παίξει καταλυτικό ρόλο σε μια περίοδο κρίσης σε επίπεδο δημόσιας υγείας».