Οι αρχικές εκτιμήσεις για τον αριθμό των ανθρώπων που δεν εκδηλώνουν συμπτώματα όταν προσβάλλονται από τον SARS-CoV-2 μάλλον πρέπει να αναθεωρηθεί προς τα κάτω, σύμφωνα με την τελευταία ανασκόπηση της βιβλιογραφίας. Μένει όμως ασαφές αν οι ασυμπτωματικοί φορείς τροφοδοτούν σιωπηρά την επιδημία.

Λιγότεροι από ένας στους πέντε ανθρώπους που μολύνονται θα παραμείνει ασυμπτωματικός, καταλήγει μετα-ανάλυση που επανεξέτασε 13 προηγούμενες μελέτες για συνολικά 22.000 άτομα.

Τα ευρήματα, τα οποία παρουσιάζονται στην καναδική επιθεώρηση JAΜΜΙ (Journal of the Association of Medical Microbiology and Infectious Disease Canada) δείχνουν να ανατρέπουν προηγούμενες εκτιμήσεις, σύμφωνα με τις οποίες το ποσοστό των ασυμπτωματικών ασθενών ίσως ξεπερνά το 80%.

Οι διαφορές μεταξύ των εκτιμήσεων οφείλονται εν μέρει σε θέμα ορισμού, σχολιάζει στον δικτυακό τόπο του Nature η Κρούτικα Κοπάλι του Πανεπιστημίου Στάνφορντ, η οποία δεν συμμετείχε στη μελέτη. Όπως επισημαίνει, μέχρι στιγμής δεν υπάρχει στάνταρτ ορισμός που να διαχωρίζει σαφώς τους ασυμπτωματικούς ασθενείς από τους προσυμπτωματικούς.

Οι συντάκτες της μετα-ανάλυσης έλαβαν υπόψη αυτή την παράμετρο και όρισαν τους ασυμπτωματικούς ως τους ασθενείς που δεν εκδήλωσαν κανένα από τα συμπτώματα της Covid-19 σε όλη τη διάρκεια της παρακολούθησής τους. Στην ανάλυση εξετάστηκαν επίσης μόνο οι μελέτες που παρακολούθησαν ασθενείς για τουλάχιστον επτά ημέρες.

Τι ρόλο παίζουν οι ασυμπτωματικοί στην πανδημία;

Η ερευνητική ομάδα, με πρώτη συγγραφέα την Ογιουγκέλερ Μπαγιαμπασούρεν του Πανεπιστημίου Μποντ στην Αυστραλία, υπολόγισε επίσης ότι οι ασυμπτωματικοί ασθενείς είναι 42% λιγότερο πιθανό να μεταδώσουν τον κοροναϊό, σε σχέση με τους συμπτωματικούς ασθενείς.

Μια διαφορετική εκτίμηση, ελαφρώς πιο καθησυχαστική, έρχεται από αδημοσίευτη ελβετική μελέτη, σύμφωνα με την οποία ο κίνδυνος να μεταδώσει ένας ασυμπτωματικός τον ιό σε άτομα με τα οποία συγκατοικεί είναι τρεις φορές μικρότερος από ό,τι για τους συμπτωματικούς ασθενείς. Τα ευρήματα είναι διαθέσιμα ως προδημοσίευση.

Όμως, παρόλο που ο κίνδυνος μετάδοσης από ασυμπτωματικούς φορείς είναι χαμηλός, ο ρόλος τους στην πανδημία θα μπορούσε να είναι δυσανάλογα μεγάλος, καθώς τα ασυμπτωματικά άτομα είναι λιγότερο πιθανό να απομονωθούν στο σπίτι.

Σύμφωνα μάλιστα με αδημοσίευτη ανασκόπηση της βιβλιογραφίας (επίσης διαθέσιμη ως προδημοσίευση), ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι το ιικό φορτίο στους ασυμπτωματικούς κυμαίνεται στα ίδια επίπεδα με τους συμπτωματικούς, έστω και για μικρότερο χρονικό διάστημα.

Οι απόψεις για τον ρόλο των ασυμπτωματικών διίστανται: ο Άντριου Άζμαν, επιδημιολόγος του Τζονς Χόπκινς που συμμετείχε στην ελβετική μελέτη, θεωρεί ότι τα περιστατικά ασυμπτωματικής μετάδοσης μπορεί να τροφοδοτούν σιωπηλά την πανδημία.

Αντίθετα, η δρ Μπαγιαμπασούρεν εμφανίζεται καθησυχαστική, εκτιμώντας ότι οι ασυμπτωματικοί φορείς «δεν είναι ο μυστικός τροφοδότης της πανδημίας. Οι άνθρωποι αυτοί «δεν βήχουν ούτε φτερνίζονται τόσο πολύ και πιθανότητα δεν μολύνουν τόσες επιφάνειες όπως οι άλλοι ασθενείς».

Ο ρόλος των ασυμπτωματικών μπορεί λοιπόν να παραμένει αμφιλεγόμενος, υπάρχει όμως ένα σημείο στο οποίο όλοι οι ερευνητές συμφωνούν: οι άνθρωποι που δεν εκδηλώνουν κανένα σύμπτωμα θα πρέπει προληπτικά να εφαρμόζουν κανόνες κοινωνικής αποστασιοποίησης και να φορούν μάσκα όπου αυτό απαιτείται.