Πολύ μακριά από το ενδεχόμενο να δούμε εκρηκτικό αριθμό ημερήσιων κρουσμάτων του νέου κοροναϊού είναι η χώρα μας, καθώς έχουμε ήδη επιτύχει ένα σημαντικό μέρος του τείχους ανοσίας. Η εμβολιαστική κάλυψη που έχει ήδη σημειώσει η Ελλάδα δεν επιτρέπει αριθμούς ημερήσιων κρουσμάτων όπως εκείνους που έδωσαν κάποια στιγμή τα μοντέλα των μαθηματικών προβλέψεων. Αυτά τονίζει, μεταξύ άλλων, στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» ο επίκουρος καθηγητής Επιδημιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας, Γκίκας Μαγιορκίνης, ο οποίος θεωρεί ακραίο σενάριο την ανάπτυξη ακόμα ενός, πιο επιθετικού στελέχους του ιού, το οποίο θα ανέτρεπε όλα τα δεδομένα.

Χωρίς τείχος ανοσίας μέσα στο φθινόπωρο, νομίζετε ότι η χώρα μας θα γνωρίσει ένα πιο σκληρό τέταρτο κύμα της πανδημίας του νέου κοροναϊού;

Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η χώρα μας ήδη έχει χτίσει ένα σημαντικό μέρος του τείχους ανοσίας. Από την άλλη, έχουμε ακόμη δρόμο να διανύσουμε και με κάθε δυνατό τρόπο θα πρέπει να αυξηθεί το ποσοστό της συλλογικής ανοσίας στα υψηλότερα δυνατά επίπεδα, ώστε να ελαχιστοποιήσουμε την όποια πίεση στο σύστημα Υγείας. Σε σχέση με τη σφοδρότητα ενός μελλοντικού κύματος, νομίζω ότι είναι νωρίς για να μπορούμε να κάνουμε ασφαλή πρόβλεψη, τα στοιχεία όμως συνηγορούν υπέρ μιας αρκετά πιο διαχειρίσιμης κατάστασης.

Η αγωνία μας για την επιτάχυνση και την αύξηση των ημερήσιων εμβολιασμών σχετίζεται περισσότερο με την ανάγκη για επίτευξη του τείχους ανοσίας ή με τον αποκλεισμό κάθε ενδεχομένου για την ανάπτυξη μιας νέας, πιο επιθετικής μετάλλαξης του ιού;

Η αποτελεσματικότητα των εμβολιασμών στο να αποτρέψουν θανάτους τόσο στην Ελλάδα όσο και σε παγκόσμια κλίμακα είναι αδιαμφισβήτητη. Το ενδεχόμενο ανάπτυξης ενός νέου, πιο επιθετικού στελέχους του ιού δεν μπορεί να αποκλειστεί, ωστόσο αυτό αφορά την επίτευξη του εμβολιασμού σε παγκόσμιο επίπεδο. Η αγωνία μας για την επιτάχυνση των εμβολιασμών σχετίζεται με τη μεγάλη κόπωση του κόσμου, την ανάγκη για επιστροφή στην κανονικότητα το δυνατόν συντομότερο και, κυρίως, την ελαχιστοποίηση θανάτων, που θα μπορούσαν να έχουν προληφθεί μέσω του εμβολιασμού.

Όταν παρακολουθείτε τα επιδημιολογικά στοιχεία, εκείνο το οποίο σας ενδιαφέρει πλέον είναι ο αριθμός των κρουσμάτων του νέου κοροναϊού ή έχουμε φύγει από αυτό το στάδιο;

Αυτό που μας ενδιέφερε πάντα ήταν κυρίως η πίεση που δέχεται το σύστημα Υγείας και μεταφράζεται σε νέες εισαγωγές και άτομα στις ΜΕΘ. Μέσω των εμβολιασμών, το ποσοστό των κρουσμάτων που θα οδηγηθούν στο σύστημα Υγείας έχει μειωθεί δραστικά. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μειωθεί η σημασία του αριθμού των κρουσμάτων, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν αποτελεί έναν από τους δείκτες που μας βοηθούν να εκτιμήσουμε την πίεση που θα υποστεί το σύστημα Υγείας το επόμενο χρονικό διάστημα.

Ήσασταν από εκείνους τους επιστήμονες που εγκαίρως είχαν εκφράσει επιφυλάξεις για κάποιες προβλέψεις, οι οποίες ήθελαν να φτάνουμε μέσα στον Αύγουστο ακόμα και σε 20.000 ημερήσια κρούσματα του νέου κοροναϊού. Τι ήταν εκείνο που σας έκανε τόσο επιφυλακτικό;

Δεν είναι η πρώτη φορά που έχω εκφράσει τις επιφυλάξεις μου για τις μακροχρόνιες προβλέψεις των μαθηματικών μοντέλων πάνω στην επιδημία. Δεν έχουμε δει καλά αποτελέσματα σε γενικές γραμμές από μοντέλα που προβλέπουν την επιδημία πέρα από τις δύο εβδομάδες. Είναι αλήθεια ότι κάποιες προβλέψεις επαληθεύτηκαν, αλλά είναι στο πλαίσιο της στατιστικής τυχαιότητας: από τύχη και μόνο κάποιες προβλέψεις κάποια στιγμή θα επαληθευθούν. Οι αστοχίες αυτών των μοντέλων είναι τόσο πολλές, που καθιστούν τη χρησιμότητά τους ελάχιστη. Ενα κρίσιμο στοιχείο όσον αφορά το πώς θα κινηθεί η επιδημία στο τέταρτο κύμα και γιατί εξέφρασα επιφυλάξεις για αυτές τις εκτιμήσεις βασίζεται στο γεγονός ότι η εμβολιαστική κάλυψη που έχουμε επιτύχει είναι ικανοποιητική, σε βαθμό που να μην επιτρέπει τέτοιους αριθμούς κρουσμάτων. Ενα επίσης σημαντικό στοιχείο ήταν ότι η αύξηση των κρουσμάτων αποκλιμακώθηκε ραγδαία και αυτό ήταν προφανές ήδη από την πρώτη εβδομάδα αύξησης των κρουσμάτων. Δεν μπορώ να αποκλείσω το σενάριο μιας εκρηκτικής αύξησης κρουσμάτων, ωστόσο θεωρώ ότι θα είναι ένα ακραίο φαινόμενο, παρά μια αναμενόμενη εξέλιξη.

Έχετε δηλώσει πρόσφατα ότι θα απαλλαγούμε στη χώρα μας από τα περιοριστικά μέτρα το καλοκαίρι του 2022. Πώς οδηγηθήκατε σε αυτό το συμπέρασμα;

Ο κύριος στόχος μας στη διαχείριση της πανδημίας ήταν και είναι να παραδώσουμε την κανονικότητα. Τα περιοριστικά μέτρα πάντα είχαν ημερομηνία λήξης και αποτελούν προσωρινές λύσεις. Είναι αποτελεσματικά μεν, «ακρωτηριαστικά» δε, και για αυτό είναι λύσεις ανάγκης. Για εμένα δεν υπάρχει αμφιβολία ότι, αν σήμερα όλος ο κόσμος είχε εμβολιασθεί, δεν θα υπήρχε καμία ανάγκη για περιοριστικά μέτρα. Ηδη μέσα σε αυτό το καλοκαίρι οι δραστηριότητές μας είναι λιγότερο περιορισμένες από ό,τι το προηγούμενο καλοκαίρι, ακόμα και με την έλευση των πιο διεισδυτικών στελεχών. Με αυτά τα δεδομένα, θεωρώ αδιανόητο, λοιπόν, το καλοκαίρι του 2022 να μην έχουμε κάνει όλα τα αναγκαία βήματα και να μην έχει επιτευχθεί ο στόχος της κανονικότητας μέσω του εμβολιασμού. Δεν μπορώ να αποκλείσω την έλευση ενός διαφορετικού στελέχους, που θα μπορούσε να αλλάξει αυτά τα δεδομένα, αλλά θεωρώ ότι αυτό είναι ένα ακραίο σενάριο.