Προβλήματα υγείας, θρησκευτική πίστη ή πεποίθηση, φοβίες, fake news και πολλά άλλα παρεμφερή είναι τα βασικότερα αίτια που ένα μεγάλο ποσοστό πληθυσμού αρνείται πεισματικά να εμβολιαστεί, τη στιγμή μάλιστα που ο νέος κοροναϊός είναι ανάμεσά μας κατακλύζει τις ΜΕΘ και εξελίσσεται συνεχώς με τις μεταλλάξεις.

Η Δρ Geneviève Beaulieu-Pelletier, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο του Κεμπέκ στο Μόντρεαλ και κλινική ψυχολόγος που, λόγω ενασχόλησης κυρίως με ενήλικες που υποφέρουν από διαταραχές προσωπικότητας, άγχους και διάθεσης και γνώρισε τη δυσφορία και δυσκολία τους τις ημέρες της πανδημίας, παραθέτει εννέα βασικούς λόγους πίσω από την άρνηση του εμβολιασμού.

1. Παρανόηση και ελλιπής πληροφόρηση

Ο καταιγισμός πληροφοριών, απόψεις ένθεν κακείθεν από επαΐοντες και μη αλλά και ο τρόπος που η επιστημονική γνώση διαμορφώνεται μέσα από επιβεβαιώσεις και ανατροπές, προκαλούν σύγχυση στον υποψήφιο προς εμβολιασμό, ο οποίος θα αναρωτηθεί «ποιος ο λόγος να εμβολιαστώ αν μπορώ και πάλι να μολυνθώ και να μεταδώσω τον ιό;», «γιατί να εμβολιαστούν οι νέοι αφού δεν νοσούν σοβαρά;».

2. Ο φόβος της βελόνας και των εμβολίων

Μπορεί να φαντάζει αδιανόητο για κάποιους αλλά ο φόβος της βελόνας μπορεί να σταθεί εμπόδιο στο σημαντικό βήμα του εμβολιασμού. Μάλιστα, για κάποιους αρκεί η ιδέα του πόνου ακόμα ή απλώς εικόνα της βελόνας για να αφήσουν το άγχος να υψώσει εμπόδια στον δρόμο προς το εμβολιαστικό κέντρο.
Για άλλους, ο φόβος του εμβολιασμού συνδέεται με εκείνον για πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες. Πολλοί θα καθυστερήσουν τον εμβολιασμό τους προς αναμονή εμβολιασμού περισσότερων ανθρώπων, ώστε να φανούν και οι μακροπρόθεσμες παρενέργειες και συνέπειες των εμβολίων εφόσον υπάρχουν.

3. Αίσθημα ματαιότητας

Η ψυχική κόπωση από την πανδημία το τέλος της οποίας δεν φαίνεται ακόμη στον ορίζοντα, η ανάγκη τήρησης των μέτρων προστασίας και η συνεχής εμφάνιση νέων μεταλλάξεων που «ακυρώνουν» τον εμβολιασμό, γίνονται τα δομικά υλικά για το τρίπτυχο παραίτησης, απελπισίας και έλλειψης κινήτρου που θα εγγυάται την απροθυμία ευθυγράμμισης με τις επίσημες συστάσεις για τον περιορισμό του ιού, συμπεριλαμβανομένων των εμβολιασμών.

4. Γνώση της κατάστασης, άγνοια κινδύνου

Δεν είναι λίγοι εκείνοι που γνωρίζουν το αρνητικό αντίκτυπο της πανδημίας και, νιώθοντας υγιείς και άτρωτοι, υιοθετούν αντιδραστικές στάσεις. Συνήθως η πληροφόρησή τους για την ασθένεια και τον εμβολιασμό είναι ελλιπής και αγνοούν τις δυνητικές επιπτώσεις στην υγεία τους από μια πιθανή λοίμωξη. Η καθηγήτρια διευκρινίζει πως δεν πρόκειται στην ουσία για αντιεμβολιαστές.

5. Καχυποψία για τα συστατικά

Η καχυποψία προς τα εμβόλια του νέου κοροναϊού και τα συστατικά τους, ιδίως τα νέας τεχνολογίας mRNA για τα οποίοι εκφράστηκαν φόβοι ότι θα εισαγάγουν στον οργανισμό μας έως και μικροτσίπ, φέρνει πολλούς στην παράταξη των σκεπτικιστών που αρνούνται ή και εναντιώνονται ακόμα στον εμβολιασμό.

6. Άγχος και άρνηση

Καθένας από μας, εξηγεί η Beaulieu-Pelletier, έχει διαφορετικούς μηχανισμούς διαχείρισης μια στρεσογόνου κατάστασης. Κάποιοι θα αντιδράσουν με αύξηση της ενεργητικότητας, άλλοι θα αναζητήσουν θαλπωρή στα αγαπημένα τους πρόσωπα και μια άλλη ομάδα θα βρει ασφάλεια στη σφαίρα της άρνησης. Άρνηση για τη σοβαρότητα της νόσου COVID-19, του υψηλού κινδύνου μόλυνσης από τον κοροναϊό και της ύπαρξής του ακόμα.

7. Αίσθημα απόρριψης και αποκλεισμού

Το αίσθημα του ανήκειν είναι ταυτόσημο με την κοινωνική φύση του ανθρώπου. Η απόρριψη και ο αποκλεισμός κάποιου από την «κοινωνία», η αποβολή ως αποσυνάγωγου γιατί δεν εναρμονίζεται με την επίσημη γραμμή συμπεριφοράς κατά την πανδημία, μπορεί συχνά να βιωθεί έντονα. Όταν εκείνος που ασφυκτιά από τα περιοριστικά μέτρα, νιώθει παραμελημένος από την εξουσία και λαμβάνει την κριτική ή και χλεύη των άλλων, θα αρνηθεί να συμμορφωθεί με τον κανόνα, θα πάει «κόντρα» και θα βρει ευήκοα ώτα και ταύτιση σε ομάδες ακραίων στοιχείων.

8. Χαρακτήρας πειθήνιος και μειλίχιος

Ήπιοι χαρακτήρες που νιώθουν εξαρτώμενοι στο πλαίσιο των σχέσεών τους, ακολουθούν πιστά και ίσως τυφλά τις παραινέσεις των ανθρώπων που έχουν εξιδανικεύσει είτε τους αφήνουν να αποφασίζουν αντί για εκείνους, είναι σχεδόν βέβαιο πως θα ακολουθήσουν τη γραμμή του μη εμβολιασμού εφόσον αυτή τους «επιβληθεί».

9. Δυσπιστία

Απέναντι στους κυβερνώντες, τους επιστήμονες, τις φαρμακοβιομηχανίες… Η δυσπιστία αυτή, καταλήγει η ειδικός, είναι απότοκο όλων των παραπάνω, το οποίο, όχι σπάνια, θα οδηγήσει στον ενστερνισμό θεωριών συνωμοσίας και την άκριτη κατανάλωση fake news.