Το 17% του συνόλου των λοιμωδών νοσημάτων παγκοσμίως οφείλονται σε μετάδοση σοβαρών νόσων από διαβιβαστές, δηλαδή μικροοργανισμούς που όταν μολυνθούν από ένα παθογόνο αίτιο, όπως είναι οι ιοί, μπορούν να το μεταφέρουν (διαβιβάσουν) σε ζώα ή στον άνθρωπο με ένα απλό «τσίμπημα».

Η κατάσταση αυτή καθιστά περισσότερο από το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού εκτεθειμένο σε κίνδυνο μόλυνσης.

Τα παραπάνω στοιχεία παρουσίασε ο Ομότιμος Καθηγητής Παθολογίας και Λοιμωδών Νοσημάτων του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Γεώργιος Σαρόγλου μιλώντας σε εκδήλωση του Ινστιτούτου Δημόσιας Υγείας του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος, με θέμα «Αναδυόμενα Λοιμώδη Νοσήματα από Διαβιβαστές, στην Ευρώπη και τον Κόσμο».

Σύμφωνα με τον κ. Σαρόγλου, ορισμένες κατηγορίες εντόμων αποτελούν τον βασικότερο παράγοντα εξάπλωσης της πλειοψηφίας των λοιμωδών νοσημάτων. Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες παρεμβάλλονται οι διαβιβαστές για την εξάπλωση λοιμωδών αιτιών, δεν ισχύουν πλέον οι προϋποθέσεις της άμεσης αλληλεπίδρασης μεταξύ των ιών και του ανθρώπινου οργανισμού και οι ενδεδειγμένοι τρόπο αντιμετώπισης της εμφάνισης πανδημίας δεν είναι η απευθείας εξάλειψη του ιού, αλλά η εξόντωση των διαβιβαστών και η προφύλαξη από αυτούς.

1 δισ. κρούσματα ετησίως

Κάθε χρόνο καταγράφονται περισσότερα από ένα δισεκατομμύριο κρούσματα και περισσότεροι από 700.000 θάνατοι. Όπως είναι αναμενόμενο, οι λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες σε τροπικές και υποτροπικές περιοχές του πλανήτη είναι και οι περισσότερο προσβεβλημένες από λοιμώδη νοσήματα που μεταδίδονται με διαβιβαστές, εξαιτίας των δυσμενών συνθηκών διαβίωσης και των μη επαρκών υπηρεσιών δημόσιας υγείας.

Οι βασικοί εκπρόσωποι της κατηγορίας των διαβιβαστών είναι τα κουνούπια, οι σκνίπες και οι κρότωνες (τσιμπούρια).

Κουνούπια

Τα κουνούπια χωρίζονται σε κατηγορίες, η κάθε μια από τις οποίες σχετίζεται με την μεταφορά πολλών και διαφορετικών ιών:

• Το κοινό «αστικό» κουνούπι (Culex) το οποίο πολλαπλασιάζεται ταχύτατα και στη συνέχεια, μεταδίδει τον πυρετό από ιό Δυτικού Νείλου, την εγκεφαλίτιδα του St.Louis κ.α.

• Το ανωφελές κουνούπι (Anopheles) το οποίο προτιμάει συνήθως τα καθαρά νερά για να εναποθέσει τα αυγά του, «τσιμπάει» από το σούρουπο ως το χάραμα καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας και είναι ο διαβιβαστής της ελονοσίας, κρούσματα της οποίας καταγράφονται κάθε χρόνο και στην Ελλάδα.

• Το κουνούπι «τίγρης» (Aedes), το οποίο έχει κάνει την εμφάνιση του στην χώρα μας μετά το 2003, μεταδίδει τον Δάγκειο πυρετό, τον ιό Zika, τον ιό Chikungunya και τον Κίτρινο πυρετό, «τσιμπάει» καθόλη την διάρκεια της ημέρας και της νύχτας και συναντάται σε υψόμετρο χαμηλότερο των 1.500 μέτρων

Σκνίπες

Μεταφέρουν τον ιό της λεϊσμανίασης ο οποίος εμφανίζεται συχνά και στην χώρα μας.

Κρότωνες

Μεταφέρουν τον αιμορραγικό πυρετό Crimean-Congo, την νόσο Lyme, την εγκεφαλίτιδα Κεντρικής Ευρώπης κα.